Zwanger zijn en bevallen geeft in de coronatijd extra zorgen. Voor zwangere nieuwkomers en vluchtelingen geldt dat des te meer. Zij zijn gebaat bij uitleg en begrip, maar de drempel om een professionele tolk in te schakelen is hoog.
Zwangere vrouwen en hun ongeboren kinderen lopen geen extra risico’s door het coronavirus, zegt het RIVM. Toch blijken veel vrouwen bang om op consult te komen of in het ziekenhuis te bevallen. Professionals uit de geboortezorg maken zich daar ongerust over. Deze ongerustheid heeft betrekking op alle zwangeren in Nederland, die zorg mijden uit angst voor corona. Des te schrijnender is de situatie van zwangeren die de Nederlandse taal nog niet goed spreken, geven Simone Goosen, epidemioloog en specialist gezondheid vluchtelingen, en Petra de Jong, jeugdarts KNMG, aan. Vanuit de Johannes Wier Stichting voor gezondheidszorg & mensenrechten geven zij leiding aan de campagne ‘Taal mag toch geen obstakel zijn? Tolken terug in de zorg alstublieft’.
Zicht niet verliezen
“Binnen de huidige omstandigheden is het extra belangrijk goed zicht te houden op nieuwkomers en vluchtelingen”, bevestigt Antje Martje Bakker, bestuurder van Eerstelijns Verloskundigen Amsterdam Amstelland, namens 26 verloskundigenpraktijken uit Amsterdam en Amstelland. “Er zijn nu al cliënten die niet meer naar onze praktijken durven te komen, niet meer bellen bij klachten en niet meer naar het ziekenhuis willen voor de bevalling.” Dit signaleert ook gynaecoloog Peggy van der Lans van de werkgroep Geboortezorg Asielzoekers: “Dit gedrag lijkt bij migranten nog nadrukkelijker aanwezig, terwijl juist zij door zorgverleners ook moeilijker worden bereikt.”
Telefonisch contact bij klachten
Zwangere statushouders spreken vaak nog niet voldoende Nederlands. Waar ze normaal iemand meenemen die voor ze tolkt, moeten ze nu in hun eentje op controle komen. Heeft een zwangere klachten als verkoudheid, hoesten of koorts, dan mag ze niet naar de praktijk of het ziekenhuis komen. De verloskundige of gynaecoloog neemt dan telefonisch contact op. Van der Lans: “Bij de huidige zorg op afstand bestaat het risico dat alarmsignalen worden gemist. Vanuit onze werkgroep benadrukken wij daarom deze adviezen aan professionals in de geboortezorg: Geef actief informatie in de eigen taal en herhaal dit; blijf gebruikmaken van professionele tolken; en neem geen genoegen met ‘no-show’ of voicemail.”
Van der Lans legt uit waarom juist de inzet van een professionele tolk gewenst is. “Een familielid of vriend die als tolk dient, neemt vaak de eigen angst mee in het gesprek en de vertaling. Daar komen wij als zorgverlener niet achter. De professionele tolk is opgeleid om neutraal te tolken. De veiligheid van de zorg is hiermee gediend. De zorgverlener krijgt beter zicht op de toestand van de patiënt en kan daardoor meer geruststelling bieden.”
Zorginstituut Nederland (ZIN) ziet de inzet van professionele tolken in de zorg als belangrijke randvoorwaarde voor het verlenen van goede zorg aan anderstaligen. Als hiervoor het inschakelen van een tolk noodzakelijk is, moet bij de bekostiging met de noodzakelijke kosten daarvan rekening worden gehouden, vindt ZIN. Er is hiervoor ook een kwaliteitsnorm, klik hier.
Oproep aan minister De Jonge
Er is echter nogal een drempel voor het inzetten van tolken: voor verloskundigen en kraamverzorgenden is een tolk onbetaalbaar. Dat taal geen obstakel mag zijn om toegang te hebben tot zorg, staat ook in het WHO-advies met betrekking tot vluchtelingen en migranten en COVID-19. Vanuit de Johannes Wier Stichting deden Goosen en De Jong daarom een oproep aan minister De Jonge en Zorgverzekeraars Nederland, mede ondertekend door de beroepsorganisaties van verloskundigen en kraamverzorgenden. “In het belang van zwangere vrouwen, hun kinderen, hun zorgverleners en de volksgezondheid pleiten wij ervoor dat zij verantwoordelijkheid nemen voor het oplossen van dit probleem. Met een landelijk nummer waarmee zorgverleners binnen enkele minuten een telefonische tolk kunnen inschakelen, is dit snel te realiseren. Een investering die het geld dubbel en dwars waard is. Ook vluchtelingenkinderen hebben recht op een kansrijke start.
Bron: socialevraagstukken.nl
