Pas de zorg aan op de individuele behoefte en ontwikkeling van de premature baby. Dit helpt om te voorkomen dat zo’n kwetsbare baby uit balans raakt.” Aldus luidt het advies van Joan de Vries. Zij is werkzaam als IC neonatologieverpleegkundige op de NICU van het Emma Kinderziekenhuis van Amsterdam UMC. Als eerste NICU-verpleegkundige in Nederland haalde Joan het FINE 3 certificaat.
Het Emma Kinderziekenhuis van Amsterdam UMC heeft de grootste NICU van Europa. “Wij hebben 36 single bed units, wat betekent dat alle baby’s op een eenpersoonskamer liggen. Ook zijn er vijf kamers voor tweelingen en een drieling kamer. Dit betekent dat ouders vanaf dag 1 als gezin bij elkaar zijn. Ook kan één van de ouders op de kamer blijven slapen.” Naast single bed units beschikt de NICU over zes couplet care kamers. “Hier wordt intensive care zorg voor de baby gecombineerd met high care zorg voor de moeder. Zo hoeft de zieke kraamvrouw niet gescheiden te worden van haar kind.”
Gezinsgerichte zorg
Tijdens het behalen van de FINE* 1 en 2 training ontwikkelde Joan haar passie voor ontwikkelings- en gezinsgerichte zorg. De afkorting staat voor Family and Infant Neurodevelopmental Education. De opleiding wordt gegeven door Scholing Sophia NIDCAP Trainings Centrum. “Waar FINE 1 gericht is op de basisprincipes binnen de geïndividualiseerde zorg, focust FINE 2 meer op de praktische vaardigheden. Deze benaderingswijze helpt om observatievaardigheden te verfijnen en toe te passen. Het geeft je bovendien inzicht in de huidige manier van werken op je eigen afdeling. Plus concrete handvatten om je zorg waar mogelijk te verbeteren.” Enthousiast geraakt door ervaringen met deze werkwijze in de praktijk is Joan FINE 3 gaan doen. “De vervolgopleiding richt zich op de gezinssystemen, je eigen rol binnen gezinsgerichte zorg en het begeleiden van projecten en veranderingen op de afdeling.”
5 Stappen Dialoog
Als geen ander weet Joan dat de wijze van verzorging invloed heeft op het gedrag van een prematuur geboren baby. “Ik vind het van belang om deze kennis te delen met andere zorgprofessionals.” Met het oog hierop implementeerde zij de 5 stappen dialoog*. “Dit is een mooie tool voor zowel zorgprofessionals als ouders. Een belangrijk doel is om de fysiologische stabiliteit van de baby te ondersteunen. Dit helpt om de stress en het discomfort tijdens het verzorgen te verminderen of – nog beter – te voorkomen. De tool kan tijdens elke vorm van interactie in de neonatale zorg worden gebruikt.”
‘De wijze van verzorging heeft invloed op het gedrag van een prematuur geboren baby
Kwetsbaar
Joan benadrukt het belang om de zorg nauwgezet aan te passen aan de ontwikkeling van de baby. “Hierdoor kunnen wij als zorgprofessionals voorkomen dat de baby uit balans raakt. In de praktijk betekent dit dat wij kijken welke zorg de prematuur aan kan.” Joan wijst erop dat soms alleen al het verschonen van een luier genoeg is om die prille balans te verstoren. “Ik las dan een pauze in of kom later terug voor de rest.” In dit verband is het onder meer van belang om op de hoogte te zijn van het slaappatroon van een prematuur. “Het verstoren van slaap voor een verzorging of interventie kan nadelige gevolgen hebben voor de ontwikkeling van het kwetsbare brein.”
Stresssignalen
Een ander aandachtspunt is ouders meenemen in het leren kennen van hun kind. “Het is belangrijk dat zij weten wat de stresssignalen zijn die hun te vroeg geboren baby laat zien. Ik hoor ouders vaak zeggen ‘Oh wat schattig, hij gaapt!’, terwijl gapen een uiting van stress kan zijn. De baby kan hier bijvoorbeeld mee aangeven dat het genoeg is. Maar ook ouders mooie momenten van interactie leren herkennen, verdient aandacht. “Een ouder die druk is met het verschonen van een luier ziet niet altijd alle signalen. Ik wijs ouders er dan op dat hun kind even aandacht wil, even met hen wil kletsen.”
‘Soms is alleen al het verschonen van een luier genoeg om die prille balans te verstoren’
Ondersteun zelfregulatie
Over haar hartenwens hoeft Joan geen seconde na te denken. “Mijn wens is om helemaal geen stresssignalen te zien en deze dus het liefst zien te voorkomen.” Zij heeft in het verlengde hiervan een tweede wens, namelijk dat zorgprofessionals en ouders het comfort van de baby zien en benoemen. “Dit houdt in dat wij met elkaar de stress en disbalans voorkomen door de baby te ondersteunen in zijn zelfregulatie. En dat ouders kunnen zeggen ‘Ik zie dat mijn kind comfortabel is’.”
Allerbeste zorg
Gedurende FINE 3 gingen haar ogen steeds verder open om te zien wat het premature kind nodig heeft. “Ouders en kind hebben recht op de allerbeste gezinsgerichte zorg en om daarin te participeren. Daarom is het van belang om ouders te begeleiden en te ondersteunen in hun ouderrol. Ik wil de allerbeste zorg voor mijn patiënten en hun ouders. Als zorgprofessional weet ik waar ik het voor doe en dat houdt mij sterk en toegewijd!”
Anders kijken naar premature baby
In het verleden is aan alle verpleegkundigen geleerd dat de baby rust nodig had wat resulteerde in geclusterde zorg en dat de baby daarna 4 tot 6 uur ‘mocht’ slapen. Door het implementeren van de FINE-scholing gaan verpleegkundige op een andere manier naar neonaten kijken. Lees verder >
* A Guide to Infant Development in the Newborn Nursery Auteur Inga Warren Editie5 Uitgever Cherry Bond, 2010
Bron: Vakblad Vroeg
