Bewegingsonderwijs kan al vanaf de kleuterleeftijd een grote bijdrage leveren aan de ontwikkeling van kinderen. Niet alleen op motorisch maar ook op sociaal-emotioneel vlak. Wie als kleuter goed leert bewegen, heeft later in het leven meer beweegplezier en is motorisch vaardiger. Vakkundig bewegingsonderwijs is hiervoor een belangrijke bouwsteen.
Inzetten op de natuurlijke beweegbehoefte van kleuters zorgt voor meer beweegplezier en maakt hen motorisch vaardiger. En: spelen met risico’s stimuleert een gezonde ontwikkeling.
Laat kleuter bewegen
Vakdocent lichamelijke opvoeding Theo de Groot, in Rotterdam, adviseert aan te sluiten bij de natuurlijke ‘speelprikkel’ van kleuters. “Als school en als ouders zijn we in het recente verleden vaak te bezorgd geweest. Veiligheid stond voorop en kleuters werden toch wel afgeremd om overal zomaar op te klimmen en af te springen. Mijn visie is: als we er wat meer ‘vanaf blijven’ en kleuters begeleiden in hun natuurlijke beweegdrang, hoeven we later ook minder te stimuleren. Iets dat wetenschappelijk onderzoek ook ondersteunt: spelen met risico’s is belangrijk voor een gezonde ontwikkeling van kinderen.”
Lukt ‘t, Leeft ‘t en Loopt ‘t.
In zijn lessen met kleuters is het van belang aandacht te hebben voor: Lukt ‘t, Leeft ‘t en Loopt ‘t.
Lukt ‘t
“Lukt ‘t’ gaat over de specifieke vaardigheid die een kleuter moet aanleren vanuit het curriculum. Denk aan motorische basisvaardigheden zoals klimmen, duikelen en het over de kop gaan. Dat is de basis van de lessen in bewegen en wij zijn er als vakdocenten heel goed in om dit aan te leren.”
Leeft ‘t’
Het is volgens Theo goed om je als vakdocent bewust te zijn van de verschillende typen kinderen in de kleuterklas, want ze zitten er allemaal tussen. “Als je aansluit bij wat voor hen betekenisvol is, breng je plezier in bewegen. Dat bedoelen we met ‘Leeft ‘t’.“Je hebt kleuters die bewegen vanuit de behoefte om iets samen te willen doen. Die kinderen zoeken elkaar voortdurend op tijdens het spel, ook bij individuele oefeningen gaan ze toch kletsen met hun klasgenootjes. Je hebt ook kleuters die bewegen pas betekenisvol vinden als ze zichzelf kunnen uitdagen en de grenzen kunnen opzoeken. Deze kinderen vinden een les alleen ‘leuk’ als je ze die uitdaging geboden hebt.”
Ook heb je kleuters met een hele specifieke opvatting over hoe écht leren eruit ziet. “Zij hebben behoefte aan expliciete instructie. Als ze die niet krijgen, zoeken ze het zelf op door me te roepen. ‘Het lukt niet meester, hoe moet ik het doen?’. Deze kinderen geef ik altijd tips, ook als ze het prima zelf kunnen. Zo ondersteun ik ze in hun leerbehoefte.”
Loopt ‘t
Voor ‘Loopt ‘t’ zijn de organisatie van de les en de opstelling van de materialen bepalend. Theo: “Kleuters zijn intuïtief en reageren op alle prikkels. Zij denken niet: deze oefening wil ik doen en zo moet ik het aanpakken. Zij denken: hé, ik zie een klimopstelling, ik ga klimmen! Dat hoef je niet uit te leggen.”
Hij gaat nog een stap verder: “Als ik banken klaarzet voor balanceren zonder instructies, gaan de kleuters vanzelf aan de slag. Maar als ik ze instructies geef – bijvoorbeeld dat ze de volgorde van makkelijk naar moeilijk moeten volgen – dan komt er gedoe. De één is sneller en zit te pushen. De ander vindt het spannend en voelt zich opgejaagd en weer een ander wil het op een geheel eigen manier doen. Wat ik hiermee bedoel is: schrijf kleuters niet te veel voor en benut de kracht en eigenschappen van verschillende opstellingen of arrangementen. Dan stimuleer je hun natuurlijke beweegkriebels.” Bekijk het artikel de Kracht van het arrangement voor het ontwerpen en realiseren van bewegingsactiviteiten die door elke leerling betekenisvol en uitdagend zijn. .
Visie en tips
Dit artikel is een samenvatting van een interview met Theo de Groot op allesoversport.nl. Hierin deelt hij zijn visie en tips voor lessen bewegingsonderwijs die aansluiten bij de natuurlijke behoefte van kleuters om te bewegen. Ook vertelt hij hoe hij hierin samenwerkt met groepsleerkrachten.
Zie ook:
