Veel kinderen krijgen activiteiten op schermpjes aangeboden, ook in de kinderopvang. Digitale prentenboeken zijn hiervoor een kwalitatief hoogwaardige keuze. Het merendeel van de pedagogisch medewerkers en locatiemanagers zien dit als een aanvulling op het papieren prentenboek. Zij gebruiken het digitale prentenboek vooral om de taalontwikkeling en het leesplezier te stimuleren. Dit blijkt uit een onderzoek door wetenschappers van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Opdrachtgevers zijn Stichting Lezen en de Koninklijke Bibliotheek.
Het onderzoek bestond uit een online enquête, ingevuld door 301 pedagogisch medewerkers en locatiemanagers, aangevuld met tien verdiepende interviews. Van de instellingen die anno 2022 aangeven digitale prentenboeken aan te bieden, doet bijna de helft dit ten minste wekelijks. Instellingen die geen digitale prentenboeken aanbieden, geven aan dat dit komt doordat ze er geen ervaring mee hebben. Of ze beschikken niet over de benodigde apparatuur en boeken.
Schermgebruik jonge kinderen
Digitale prentenboeken onderscheiden zich van veel andere activiteiten met digitale media. Dit komt door de bewezen positieve effecten op de woordenschat en het tekstbegrip. Julienne van den Heuvel, specialist BoekStart bij Stichting Lezen: “Digitale prentenboeken stimuleren de cognitieve en educatieve ontwikkeling van jonge kinderen, en bieden hiermee schermgebruik met kwaliteit. Digitaal komt bij voorkeur naast het voorlezen van het papieren boek aan heel jonge kinderen, maar niet eerder dan de leeftijd van 2 jaar. Het is daarom positief om te zien dat pedagogisch medewerkers vaker gebruik maken van papieren prentenboeken, en de digitale versie als ondersteuning zien.”
Wisselwerking papier
Uit het onderzoek blijkt dat het digitale prentenboek vooral in trek is om de taalontwikkeling en het leesplezier te stimuleren. Pedagogisch medewerkers zetten de digitale versie vaak in ter ondersteuning van het papieren prentenboek: de herhaling zorgt ervoor dat het taalaanbod beklijft. Hoewel driekwart van de pedagogisch medewerkers positief oordeelt over digitale prentenboeken, geven negen op de tien aan vaker papieren prentenboeken te gebruiken. Dit komt doordat ze het schermgebruik op deze leeftijd willen beperken. Ook verwachten ze positievere effecten van papieren prentenboeken op de leesmotivatie op latere leeftijd.
De voorkeur voor papier hangt mogelijk samen met een ander aspect: interactie. Zeven op de tien pedagogisch medewerkers zeggen bij het voorlezen van een digitaal prentenboek minder interactie te hebben met de kinderen dan bij een papieren prentenboek. Dit komt vooral doordat het noodzakelijk is om het afspelen van het boek tijdelijk te stoppen. Pedagogisch medewerkers vinden het moeilijk om geschikte pauzemomenten te kiezen. Hierbij speelt ook dat ze de concentratie en onderdompeling van kinderen in het verhaal niet willen verstoren.
Groepsgewijs en vanaf 2 jaar
Het aanbieden van digitale prentenboeken in de kinderopvang blijkt volgens het onderzoek vaak groepsgewijs te gebeuren: bij acht op de tien instellingen. Uit het onderzoek komt bovendien naar voren dat 84% van de pedagogisch medewerkers digitale prentenboeken vanaf 2 jaar inzet. Dit is in lijn met het advies van de Wereldgezondheidsorganisatie en het leesbevorderingsprogramma BoekStart in de kinderopvang, om kinderen onder de 2 jaar geen schermtijd te geven.
Bron: persbericht Stichting Lezen
