Moedersterfte rondom de zwangerschap en geboorte komt in Suriname relatief veel voor. Recent zijn in het stappen gezet om de moeder- en kindsterfte te verminderen en de kwaliteit van zorg te verbeteren in Suriname. Met succes. De inspanningen resulteerden in een praktisch systeem om moedersterfte te identificeren, te analyseren en aan te pakken.

Moedersterfte in Suriname is met 130 per 100.000 levende geboortes, één van de hoogste in de Caribisch- en Zuid-Amerikaanse regio. Ondanks het relatief hoge welvaartsniveau vergeleken met omliggende landen en de beschikbaarheid van verloskundige zorg in het grootste deel van het land. Waarom dit zo is en wat daaraan gedaan kan worden was het onderwerp van het promotie-onderzoek op 17 december van Lachmi Kodan, gynaecoloog Academisch Ziekenhuis Paramaribo, en Kim Verschueren, gynaecoloog in opleiding Haaglanden Medisch Centrum. In hun onderzoek hebben ze moeder- en kindsterfte in Suriname in kaart gebracht, concrete aanknopingspunten geïdentificeerd om dit te voorkomen, en programma’s opgezet om de kwaliteit van zorg te verbeteren.

Aanbevelingen en interventies

Het bijzondere aan deze promotie is dat op basis van de resultaten van het onderzoek niet alleen aanbevelingen zijn gedaan, maar ook interventies zijn gerealiseerd. Het aantal sterfgevallen door bloedingen is al tijdens het onderzoek daadwerkelijk afgenomen. Essentieel was de samenwerking met een groot team van artsen, verloskundigen, geboortezorgverleners en onderzoekers uit Suriname en Nederland.

Conclusies

Uit dit onderzoek blijkt dat er niet één duidelijke oorzaak was, maar verschillende die ook nog eens varieerden door de tijd heen. Hoewel het gemiddelde moedersterfte-cijfer in de afgelopen tien jaar nagenoeg hetzelfde was, veranderde de onderliggende oorzaak. Eveneens bleek dat de meeste moedersterftes plaatsvonden in ziekenhuizen, dat de kwaliteit van de geboortezorg verbeterd moest en kon worden en dat er grote ongelijkheid was tussen vrouwen van verschillende sociaal-economische klasse en etniciteit: vrouwen van Afrikaanse afkomst hadden een grotere kans om te overlijden dan vrouwen van Aziatische afkomst. Terwijl tussen 2010-2014 de meeste vrouwen in het ziekenhuis overleden, stierf tussen 2015 en 2019 bijna de helft van de vrouwen thuis, op de polikiniek of arriveerden zij in zeer slechte klinische toestand in het ziekenhuis.

Betere geboortezorg

Eén van de interventies om de kwaliteit van zorg te verbeteren was de oprichting van de ‘commissie maternale mortaliteit in Suriname’ (MaMS) in 2015, samen met Surinaamse gezondheidswerkers en het Ministerie van Volksgezondheid. Deze commissie bestaat uit artsen en verloskundigen die elke moedersterfte die plaatsvindt analyseert. Een andere interventie was de ontwikkeling van nationale richtlijnen over de meest voorkomende oorzaken van moedersterfte: ernstig bloedverlies na de bevalling en hoge bloeddruk. Hierbij  is de bijdrage van de mensen op de werkvloer essentieel geweest.

Deze richtlijnen zijn tijdens twee nationale congressen uitgebreid besproken en getraind. Het aantal gevallen van moedersterfte door bloedingen is de afgelopen vijf jaar met de helft gedaald. Er zijn sterke aanwijzingen dat dit het gevolg is van de toepassing van de richtlijnen en de toegenomen alertheid. Andere interventies tijdens hun promotietraject bestonden uit het verbeteren van het bestaande register voor pasgeborenen (perinatale registratie systeem) in Suriname en het ontwikkelen van een website die de richtlijnen en publicaties gratis toegankelijk maakt. Het aantal sterfgevallen door bloedingen is al tijdens het onderzoek daadwerkelijk afgenomen.

De toekomst

Lachmi en Kim zeggen met dit onderzoek en deze interventies belangrijke stappen te hebben gezet om moeder- en kindsterfte te verminderen en de kwaliteit van zorg te verbeteren in Suriname. “Gezien de omvang van de uitdagingen en de noodzaak de verbeteringen duurzaam te laten zijn blijft aandacht en onderzoek in de toekomst nodig. Hierbij is een sterke betrokkenheid en prioritering van de overheid, financiële steun en eigenaarschap van de belanghebbers in Suriname essentieel.”

Global Health

Het onderzoek van Lachmi en Kim is onderdeel van Global Health, een thema binnen het onderzoek, onderwijs en zorg van het UMC Utrecht. Het Global Health onderzoeksprogramma wordt mede ondersteund door het Global Health Fellowship, een beurs die getalenteerde onderzoekers uit lage- en middeninkomenslanden in staat stelt om te promoveren in het UMC Utrecht/Utrecht Universiteit. Lachmi is een van de deelnemers van dit programma. “Deze vorm van samenwerking geeft mogelijkheden om in de toekomst een duurzame samenwerking op het gebied van onderwijs en onderzoek tussen Nederland en Suriname te realiseren.”

Neem voor meer informatie contact op met Lachmi Kodan,
lachmikodan@yahoo.com 

Bron: umcutrecht.nl

Vakblad Vroeg is er voor professionals die werken in de geboortezorg en met kinderen tot zeven jaar en hun ouders. Een abonnement kost slechts €28,- per jaar.

Ontdek ons VROEG-magazine

Vakblad Vroeg is er voor professionals die werken in de geboortezorg en met kinderen tot zeven jaar en hun ouders. Sleutelwoorden zijn preventie, vroegtijdige onderkenning en vroeghulp. Ons kwartaalmagazine biedt achtergrond en verdieping. Een abonnement kost slechts € 28,- per jaar.

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen op het gebied van de geboortezorg en de zorg rond het jonge kind en zijn ouders? Schrijf je dan in voor onze wekelijkse nieuwsbrief. Deze verschijnt iedere dinsdagochtend.

"*" geeft vereiste velden aan