Telkens weer maken veel ouders zich grote zorgen rondom het slapen van hun jonge kind. Velen kloppen, soms ten einde raad, bij de hulpverlening aan. “Hun zorgen snap ik heel goed”, laat pedagogisch wetenschapper prof. dr. Maartje Luijk weten. “Alleen is er in veel gevallen eigenlijk niets met het kind aan de hand. Het zijn vooral de ouders die ondersteuning behoeven.” In een webinar op van Vakblad Vroeg en IMH Nederland vertelde Maartje onlangs over de wetenschappelijke stand van zaken en nam ze professionals mee in mogelijkheden om ouders te ondersteunen.
Ja ik wil dit webinar terug kijken >>
Let op: Dit betreft een opgenomen webinar. Duur is 1 uur en 34 minuten.
“Het is echt heel zwaar als je kind niet goed slaapt”, steekt Maartje van wal. “Je kunt je daar zeker bezorgd over maken.” De hamvraag is of het echt een probleem is als een kind niet goed slaapt of niet naar bed wil. “Meestal niet”, antwoordt ze stellig. “Er is gewoon veel variatie in hoe kinderen slapen. Het is in de ogen van de ouders moeizame slaapgedrag is veelal onderdeel van de normale ontwikkeling. Maar ja, dat maakt het niet minder zwaar voor ouders. En soms is er wel degelijk sprake van een slaapstoornis die een gerichte behandeling vereist.”
Slaappatronen variëren enorm
Vooraf valt nooit te bepalen of zware nachten voor een specifiek gezin over een bepaalde grens gaan. “Overschrijdt het slechte slapen de draagkracht van wat ouders aankunnen, dan mogen ze daar niet te lang mee rond blijven lopen. Dan heeft het geen zin om te zeggen dat het ‘normaal gedrag’ is. Hulp is dan beslist geboden.” Het lastige is dat een gezond slaappatroon van kind tot kind enorm uiteen kan lopen. Vraag maar eens aan ouders wanneer ze denken dat een gemiddeld kind de hele nacht doorslaapt. De antwoorden variëren enorm. De ene denkt met zes weken, de andere met twee jaar. En eigenlijk hebben ze het beiden bij het rechte eind. Er is natuurlijk wel een gemiddelde en dat ligt ergens tussen de negen en de twaalf maanden. Het al dan niet ervaren van problemen heeft dus erg te maken met verwachtingsmanagement. Een goed startpunt is om hiermee te beginnen. Ouders kan dit geruststellen. Dat scheelt veel in de stress die ze daarover hebben.”
Maartje adviseert ook altijd rekening te houden met de cultuur van ouders. “Binnen de opvoeding is slaap misschien wel één van de meest cultuurbepaalde thema’s. Er zijn echt grote verschillen. Zo zijn er culturen die geen kinderbedtijd of kinderslaapkamer kennen. Heb daar oog voor, Nederlandse gezinnen hebben vaak heel verschillende achtergronden.”
Laagdrempelige ondersteuning
Uit rapporten blijkt dat ouders nu eerder gebruik maken van formele zorg.“Dit komt onder meer doordat relatief milde problemen al snel in een best zwaar hulptraject terechtkomen. Veel gezinnen hebben al baat bij meer laagdrempelige ondersteuning. Dit betekent dat je de focus verlegt van hulp aan het kind naar ouderondersteuning. Ik denk dat veel ouders daarmee meer geholpen zijn. Kijk bijvoorbeeld wat hen kan ontspannen in deze zware periode. Dat kan van alles zijn. Ontspanningsoefeningen, even koffie gaan drinken met een vriend of vriendin of een dagelijkse wandeling maken. En misschien kan het kindje ergens logeren zodat ouders even een nachtje bijslapen.”
Insteek webinar
Donderdagavond 10 februari verzorgde Maartje over dit onderwerp een webinar. Wat kunnen de deelnemers dan verwachten? “Vanuit de wetenschap, zal ik ingaan op wat normale slaap is. Vervolgens vertel ik over de breedte aan mogelijkheden om ouders te ondersteunen bij slaapproblemen, waarbij het naar de ouder luisteren telkens voorop staat. Door de vele variaties in slaappatronen zijn er vaak meerdere opties om een gezin te helpen. Te meer daar er niet één manier bestaat die het beste is. Een aanpak moet vooral bij een gezin passen.”
Specifiek zal Maartje ingaan op het adviseren van ouders over samen slapen met je kind in één bed. “Veel ouders juichen dit toe. Maar wanneer is het veilig en wat zijn de randvoorwaarden? Wat is er nodig om als professional het gesprek hierover te blijven aangaan met ouders.”
Ja ik wil dit webinar terug kijken >>
Let op: Dit betreft een opgenomen webinar. Duur is 1 uur en 34 minuten.
Prof. dr. Maartje Luijk is gepromoveerd in Leiden op onderzoek naar gehechtheid in het grootschalige Rotterdamse onderzoek Generation R. Sinds 2011 werkt ze aan de Erasmus Universiteit Rotterdam waar ze onderzoek doet naar de invloed van alledaagse opvoedproblemen op de ontwikkeling van kinderen.
