Jaarlijks krijgen in Nederland ongeveer zestig te vroeg geboren baby’s te maken met een loslating van het netvlies. Dit kan blindheid veroorzaken. Maar slechts één Nederlandse oogarts kan loslatend netvlies bij te vroeg geboren baby’s behandelen en daarmee blindheid voorkomen. Dankzij een goede samenwerking kijkt hij in het hele land mee.
Tientallen kinderen redde oogarts Kerkhoff de afgelopen jaren van blindheid, met een operatietechniek die hij zich eigen maakte in het Amerikaanse Detroit, meldt de Volkskrant. ROP heet de aandoening waarin hij is gespecialiseerd: retinopathie (netvliesloslating) bij prematuren. Jaarlijks krijgen in Nederland ongeveer zestig te vroeg geboren kinderen ROP; hoe vroeger een kind wordt geboren, hoe groter de kans op problemen. Bij een zwangerschapsduur van 24 weken is de kans op de ernstige oogaandoening 30 procent.
Zuurstoftekort
Een kind dat te vroeg wordt geboren, heeft nog geen volgroeid netvlies, legt Kerkhoff uit. De bloedvaten van het ongeboren kind groeien vanuit het centrum van de oogzenuw langzaam naar de rand van het netvlies maar dat proces stokt als een kind te vroeg ter wereld komt. Daardoor ontstaat er achter die rand een zuurstoftekort, waardoor er stoffen in het oog komen die een woekering van bloedvaten kunnen veroorzaken. Zo’n kluwen bloedvaten kan veranderen in een litteken, dat aan het netvlies gaat trekken waardoor dat kan loslaten.
Laseren of opereren
Laseren is de eerste optie: daardoor komen in het gebied zonder zuurstof de schadelijke stoffen niet vrij, wat de ongecontroleerde groei van bloedvaten vaak kan stopzetten. ‘Dan houdt een kind alleen een wat smaller gezichtsveld over, en moet het om alles te kunnen zien vaker het gezicht draaien’, legt Kerkhoff uit. Van alle ROP-kinderen wordt nu het merendeel in Eindhoven gelaserd. Als de woekering van bloedvaten toch te groot blijkt, kan alleen Kerkhoff nog ingrijpen. ‘We maken dan de ophangbandjes vrij die aan het netvlies trekken, alsof je de touwtjes doorknipt waarmee een zeil omhoog is getrokken.’ Een precisiewerk om dat allemaal voor elkaar te krijgen in een heel klein oog, vertelt hij.
Landelijke samenwerking
Het aantal kinderen dat uiteindelijk moet worden geopereerd, is in Nederland klein, vergeleken met de ons omringende landen. Van de 40 kinderen die vorig jaar in het MMC werden behandeld met laser, had slechts een kleine 4 procent alsnog een operatie nodig. Internationaal ligt dat cijfer ruim twee keer zo hoog. Dat succes heeft te maken met de landelijke samenwerking, aldus Kerkhoff, die van afstand vaak meekijkt en meebeslist over patiëntjes die elders in het ziekenhuis liggen. Soms kan de hoeveelheid en de wijze van zuurstoftoediening in de couveuse van invloed zijn op de voortgang van de ziekte, vertelt Kerkhoff, en dan kan een tussentijds advies nuttig zijn. Als moet worden ingegrepen, kan een pasgeborene razendsnel worden overgeplaatst naar zijn ziekenhuis, waar de neonatologen en anesthesiologen flexibel zijn.
Bron: De Volkskrant
