‘Een slecht slapend jong kind mag je absoluut geen melatonine geven’, luidt een veel gehoord advies. Dit is veel te kort door de bocht, vindt kinderarts Tom van Mierlo. “Melatonine kan zeker helpen bij een inslaapprobleem.” Wel adviseert hij altijd eerst op een andere manier het slaapgedrag te verbeteren. “Het medicijn wordt nu vaak veel te snel voorgeschreven.”
Veel ouders maken zich zorgen over het langdurig wakker zijn van hun jonge kind. De doorwaakte nachten kunnen hen bovendien ook zelf behoorlijk opbreken. Tom van Mierlo legt uit dat het in slaap vallen een aantal voorwaarden kent. “Melatonine kun je zien als het startschot voor de slaap, er is dan een oploop van melatonine, een lichaamseigen stofje. Daarnaast bouw je vanzelf elke minuut dat je wakker bent slaapdruk op. Na lang wakker zijn val je dan vanzelf in slaap. Hierbij kan echter veel drukte in je hoofd drempels opwerpen.”
In verreweg de meeste gevallen is een slaapprobleem volgens de kinderarts op te lossen door oog te hebben voor deze twee factoren. “Zeker bij jonge kinderen moet je eerst kijken naar het verbeteren van het dagritme, met minder prikkels en voldoende beweging. Wat ook kan helpen is het vermijden van dutjes overdag.”
[su_note note_color=”#def5ff” radius=”0″] Over dit onderwerp spreekt Tom tijdens het online congres ‘Slaapproblemen bij jonge kinderen’. Dit vond plaats in mei en wordt wegens succes tussen 1 en 30 november herhaald. Lees verder > [/su_note]
Gunstige werking
In de gevallen dat het probleem blijft bestaan, kan het toedienen van melatonine uitkomst bieden. “Er zijn gewoon kinderen die wel willen slapen maar dit niet kunnen. Dat veroorzaakt allerlei problemen, ook bij de ouders. Denk aan een voortdurend jetlaggevoel, slecht gaan eten en afwezigheid op school. Allemaal als gevolg van het structurele slaapgebrek. Van melatonine gaat een kind makkelijker en eerder inslapen. Dit komt omdat het middel een gunstige werking heeft op het inslaapmoment.”
‘Het op grote schaal gebruiken van melatonine
moet worden teruggebracht’
Uitleggen
Dat neemt niet weg dat je zorgvuldig moet omgaan met de toediening. “Denk maar aan testosteron: heel natuurlijk, maar toegediend aan een vrouw… Ook weten we niet wat melatonine op de lange termijn doet. Het op grote schaal gebruiken van melatonine moet worden teruggebracht.” Toch is het niet aannemelijk dat melatonine kwaad kan, ook niet voor de ontwikkeling van een kind. Maar begin altijd met het verbeteren van de niet-medicamenteuze oorzaken.”
Op dit punt dicht hij een belangrijke rol toe aan zorgprofessionals. “Bespreek samen met ouders de mogelijkheden om de slaaphygiëne te verbeteren.” Maar een A4-tje met slaapregels gaat niet helpen, waarschuwt hij. “Inslapen is echt een multifactorieel proces. Leg ouders én kinderen goed uit wat de voorwaarden zijn om te kunnen slapen. Bespreek met hen wat hierin kan verbeteren. Helpt dat niet, overweeg dan met verstand van zaken melatonine toe te passen.” Hij heeft overigens geen directe verklaring waarom melatonine op zo’n grote schaal wordt gebruikt. “Daar kan ik ook alleen maar naar gissen. Wellicht heeft het met de tijdgeest te maken. Vroeger werden slaapproblemen vaak genegeerd, terwijl we er tegenwoordig bovenop zitten. Wellicht is er daardoor sprake van overbezorgdheid.”
[su_note note_color=”#def5ff” radius=”0″]Twee congressen voor één prijs! – Schrijf je nu in voor het Online Congres Slaapproblemen bij jonge kinderen. Of doe voor 1 prijs samen met een collega mee met één van onze andere online-congressen. [/su_note]
Verdieping
Tijdens de 2021-editie van het online congres Slaapproblemen bij jonge kinderen helpt Van Mierlo zorgprofessionals hierin op weg, met name met adviezen om de slaaphygiëne te verbeteren. “Dit zal ik onder meer doen van de hand praktijkvoorbeelden. Want nogmaals, melatonine is geen wonderpil. Daar komt bij dat kinderen als groep bizar vaak dit medicijn gebruiken. Dat kan veel en veel minder. We moeten zorgen dat dit meer rationeel en op het juiste moment gebeurt. Dit betekent dat we een kind dat niet kan maar wel wil slapen de mogelijkheid van melatonine niet onthouden.”
