Zwangere statushouders zijn al een erg kwetsbare groep in de geboortezorg. Door corona is hun isolement en kwetsbaarheid nog groter. Het Kennisplatform Integratie & Samenleving (KIS) geeft tips en aanbevelingen om deze nieuwe moeders en baby’s een goede start te kunnen bieden.
Het aantal geboortes bij moeders met een vluchtachtergrond neemt de afgelopen jaren toe. In 2017 ging het in Nederland in totaal om 6.506 baby’s: hun moeders waren afkomstig uit Syrië (1987), Eritrea en Ethiopië (1040), Somalië (1029), Irak (988), Afghanistan (853) en Iran (579). Vluchtelingen zijn de meest kwetsbare groep in geboortezorg. ‘Deze vrouwen hebben een verhoogd risico op babysterfte, moedersterfte en complicaties en aandoeningen rond de zwangerschap en geboorte’, vertelt Simone Goosen, die onderzoek deed naar zwangerschapsuitkomsten en zorgbehoeften bij asielzoeksters. ‘De zwangerschap van asielzoeksters is vaak getekend door angst en stress. Ook gebruiken zij tijdens hun zwangerschap vaak geen vitamine D en foliumzuur. Nog maar net aangekomen in Nederland ontbreekt een sociaal netwerk. Zorgverleners en vluchtelingen spreken elkaars taal niet en asielzoekers zijn onbekend met onze gezondheidszorg.’ Ook andere risicofactoren komen bij vluchtelingen vaker voor: hiv-infectie, ervaring met seksueel geweld en vrouwelijke genitale verminking, tienermoederschap en psychische klachten zoals posttraumatische stressstoornis (PTSS) en pre- en postpartum depressie.
Tips & aanbevelingen
Uit cijfers van CBS blijkt dat het coronavirus mensen met een migratieachtergrond harder treft. ‘Bij de huidige zorg op afstand bestaat het risico dat alarmsignalen worden gemist’, zegt gynaecoloog Peggy van der Lans van de werkgroep Geboortezorg Asielzoekers. ‘Wij benadrukken daarom deze adviezen aan geboortezorgprofessionals: geef actief informatie in de eigen taal en herhaal die, blijf gebruikmaken van professionele tolken en neem geen genoegen met ‘no-show’ of voicemail.’
De tips & aanbevelingen voor het begeleiden van zwangere nieuwkomers luiden als volgt:
- Ga na of zij al een verloskundige bezoekt. Zo niet, help haar om er een te vinden (Bieden de verloskundigenpraktijken in de omgeving bijvoorbeeld Centering Pregnancy aan?)
- Geef uitleg over de geboortezorg in Nederland en vertel dat ze met vragen over de ontwikkeling, gezondheid en opvoeding van haar kind straks terecht kan bij de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) – Centrum voor Jeugd en Gezin
- Laat Zanzu.nl zien: een website van Rutgers met in zestien talen (gesproken) informatie over seksuele gezondheid
- Bij vragen over en zorgen rond corona, verwijs naar de Corona Helpdesk Statushouders: een telefonische hulplijn voor nieuwkomers die vragen hebben over hun gezondheid en de crisismaatregelen. Getrainde vrijwilligers staan mensen vanuit huis te woord in het Arabisch of Tigrinya
- Begrijpelijke informatie over het coronavirus in eigen taal staat op Pharos.nl
- Help haar om aansluiting te vinden bij andere zwangeren en jonge moeders in de buurt of online
- Stimuleer de vorming van een sociaal netwerk
- Wees extra alert op psychische klachten, zeker bij alleenstaande moeders
- Maak je je zorgen over het gezin of over de zwangere? Neem contact op met de JGZ/Centrum voor Jeugd en Gezin. De jeugdverpleegkundige brengt dan een huisbezoek en gaat na wat de ouders nodig hebben. De JGZ is de verbindende schakel tussen geboortezorg, de zorg en ondersteuning in de wijk en GGZ
Lees verder op kis.nl. Het artikel is onderdeel van een dossier waarin KIS kennis verzamelt over het coronavirus. Naar het dossier >
