“Neem licht hersenletsel bij jonge kinderen serieus”, benadrukt drs. Luca Verheul, medisch psycholoog en GZ-psycholoog Kind&Jeugd. Het komt regelmatig voor dat jonge kinderen na een flinke val hiervoor niet extra in de gaten worden gehouden. “Daardoor blijven zij te lang onder de radar of worden verkeerd gediagnosticeerd.”

Licht hersenletsel komt vrij veel voor bij jonge kinderen. “Meestal door relatief kleine ongevallen in of rond het huis.” Wel moet het gaan om echt een forse klap. “Dergelijk letsel ontstaat niet door af en toe het hoofd te stoten.”

Hersenletsel laat zich in veel gevallen redelijk eenvoudig herkennen. “Op het moment zelf verliest het kind meestal kort zijn bewustzijn of laat het kort wat geheugenverlies of verwarring zien, is wat suf en braakt misschien.” Verontrustend genoeg allemaal. “Daarom volgt meestal wel een bezoek aan het ziekenhuis. Is de ongerustheid terecht, dan volgt meestal neurologisch onderzoek.”

Verborgen schade

De groep kinderen met ernstig hersenletsel wordt vanuit het ziekenhuis goed gevolgd in hun ontwikkeling. “Dat geldt helaas niet voor de kinderen met licht hersenletsel. Deze krijgen dan het advies het een aantal weken rustig aan te doen.” Meestal helpt dit wel voor de korte termijn. “Dit is de reden waarom ze verder niet gevolgd worden op dit punt.” Voor het merendeel blijkt dit inderdaad niet nodig te zijn. Daar staat tegenover dat een flink aantal, naar schatting 20%, wel degelijk problemen houdt. “Hun gedrag is vaak anders, ze zijn snel vermoeid of prikkelbaar. Ook kunnen ze gevoeliger zijn voor geluid en licht.”

Luca Verheul: “Licht hersenletsel kan grote impact hebben op het gedrag en het functioneren van een kind”

Verheul raadt aan om op dergelijke signalen te letten. “Op de langere termijn kunnen concentratieproblemen of geheugenproblemen optreden. Vergrote impulsiviteit in hun gedrag komt ook veel voor. Op zich zijn dit zaken die je bij een jong kind wel kunt opmerken. Probleem is echter dat een kind van 3 of 4 zich nog niet zo goed hoeft te kunnen concentreren of taakgericht te zijn. Daarom wordt hier meestal niet zo goed opgelet door zijn omgeving. Iets wat maakt dat schadelijke gevolgen van licht hersenletsel vaak pas later aan het licht komen, namelijk op het moment dat er op zulke functies echt een beroep wordt gedaan.”

Trauma

Er is volgens Verheul nog een aspect dat aandacht verdient: alle schrik als gevolg van de val, ook van de ouders, en de gang naar het ziekenhuis.. “Gevolg kan zijn dat het kind eigenlijk meer psychisch getraumatiseerd is dan dat er hersenletsel is opgetreden. Of dat alle twee speelt. Wees daar als jeugdprofessional in de beginfase alert op. Het kan overigens ook zo zijn dat het in het begin lijkt mee te vallen, maar dat er later toch veranderingen in het gedrag zichtbaar zijn.”

[su_note note_color=”#def5ff” radius=”0″] Twee congressen voor één prijs! – Schrijf je nu in voor het Online Congres Vroegsignalering en Vroeghulp en schrijf je gratis in voor een ander congres. Of doe voor 1 prijs samen met een collega mee aan dit congres. [/su_note]

Advertentie

Rode vlag

Mede gezien dit laatste pleit Verheul, met revalidatiearts Sandra te Winkel, voor een soort rode vlag in het jeugddossier van het kind. “Dat helpt om een kind wat beter in de gaten houden wanneer er bijzonderheden in de ontwikkeling naar boven komen. Wees bovendien alert wanneer zich een duidelijke knik voordoet in de ontwikkeling van het kind. Stel dan de vraag of het kind weleens een klap tegen het hoofd heeft gehad. Komen daar bijzonderheden uit, aarzel dan niet je zorg met de huisarts te delen. Zo nodig kan deze doorverwijzen naar bijvoorbeeld een kinderpsycholoog of een revalidatietraject in gang zetten.”

Wees alert

In een presentatie tijdens de 2021-editie van het Congres Vroegsignalering en Vroeghulp, dit keer online, geeft Verheul nader tekst en uitleg over dit onderwerp. “Het luistert nogal nauwkeurig. In mijn presentatie zet ik alles wat hierbij komt kijken op een rij. Ik ga dan vertellen wat hersenletsel is, hoe het ontstaat, wat de gevolgen en de behandelmogelijkheden zijn.” Haar hoofdboodschap is vooral alert te zijn op de mogelijkheid dat bepaalde signalen kunnen wijzen op licht hersenletsel. “Dit kan namelijk grote impact hebben op het gedrag en het functioneren van een kind. Dit hoeft dus niet altijd een ontwikkelingsfactor bij het kind zelf te zijn, maar kan ook door een externe factor verklaard worden.”

Overigens zorgt juist begeleiding niet altijd voor herstel. “Als een brein echt beschadigd is, dan kun je dat natuurlijk niet ongedaan maken. Maar er kunnen wel goede ondersteuningsadviezen worden gegeven.”

Programma online congres ‘Vroegsignalering en Vroeghulp >>

Luca Verheul is medisch psycholoog en GZ-psycholoog Kind&Jeugd. Zij is sinds 2012 werkzaam als GZ-psycholoog binnen de kinder- en jongerenkliniek van Rijndam Revalidatiecentrum. Tevens werkt zij op een dagrevalidatiegroep met kinderen van 0-6 jaar. Sinds 2013 is Luca gastdocent aan Tilburg University voor het vak Pediatrische Psychologie. 

 

Vakblad Vroeg is er voor professionals die werken in de geboortezorg en met kinderen tot zeven jaar en hun ouders. Een abonnement kost slechts €28,- per jaar.

Ontdek ons VROEG-magazine

Vakblad Vroeg is er voor professionals die werken in de geboortezorg en met kinderen tot zeven jaar en hun ouders. Sleutelwoorden zijn preventie, vroegtijdige onderkenning en vroeghulp. Ons kwartaalmagazine biedt achtergrond en verdieping. Een abonnement kost slechts € 28,- per jaar.

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen op het gebied van de geboortezorg en de zorg rond het jonge kind en zijn ouders? Schrijf je dan in voor onze wekelijkse nieuwsbrief. Deze verschijnt iedere dinsdagochtend.

"*" geeft vereiste velden aan