Risicofactoren rond zwangerschap, bevalling, geboorte en de eerste levensjaren. “Dáár liggen kansrijke aangrijpingspunten voor vroegsignalering”, geeft prof. dr. Anneloes van Baar aan. “Negatieve factoren in die periode zijn van grote invloed op de ontwikkeling van een kind. Hier tijdig de vinger achter krijgen is een uitdaging voor iedere zorgprofessional. Een nieuw monitoringsysteem kan daarbij helpen.” Tijdens een webinar op donderdagavond 27 januari gaat Anneloes in op de kansen en valkuilen.
Doe mee aan dit webinar op donderdochtend 27 januari. Opgeven kan via de website van IMH Nederland, klik hier
De risicofactoren in de eerste levensjaren zijn onder te verdelen in verschillende categorieën. “Zo spelen de omstandigheden van de moeder tijdens de zwangerschap een grote rol. Letten op rook- en drinkgedrag ligt dan voor de hand, maar veel meer factoren spelen een rol. Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van medicijnen. Ook die kunnen consequenties hebben voor de ontwikkeling van kinderen. Hetzelfde geldt voor psychische problemen van de moeder.” Een ander aspect dat aandacht verdient zijn de milieuomstandigheden. “Nog steeds zijn er gezinnen die wonen in huizen met loden waterleidingen. Onbegrijpelijk. Ik leerde begin jaren tachtig al dat die heel slecht zijn voor de ontwikkeling van kinderen. Ook het wonen nabij snelwegen kan consequenties hebben, net als PFAS, fijn stof en microplastics.”
Vroegtijdig onderkenning
In het webinar, een initiatief van Vakblad Vroeg en IMH Nederland, zal Anneloes de categorieën naast elkaar zetten en vertellen wat de mogelijkheden zijn om hier als zorgprofessional op in te spelen. “De kunst is om op een goede manier tot vroegtijdige onderkenning van mogelijke problemen te komen. Dat kan vooral door kinderen die blootgesteld zijn geweest aan de genoemde risicofactoren extra in de gaten te houden. Dit vergroot de kans om vroegtijdig signalen op te pikken en, binnen de mogelijkheden die je hebt, hier wat aan te doen.. Maar waak ervoor om te vroeg over ernstige problemen te praten als je dat eigenlijk nog niet zeker weet. Dit kan leiden tot stigmatiseren. Het is telkens zoeken naar de balans.”
Stoplichtscore
Alertheid op de ontwikkelingsmijlpalen van een kind kan helpen. “We hebben hiervoor een nieuw systeem ontwikkeld Ontwikkeling Voorop!, waarvoor een website is gemaakt. ‘In het webinar neem ik de deelnemers bij de hand hoe ze hier hun voordeel mee kunnen doen. De vragenlijst in dit systeem brengt verschillende kanten van de ontwikkeling in beeld. Bijzonder is dat het systeem zowel beschikbaar is voor ouders als voor de kinderdagopvang en andere organisaties. Samen met de bevindingen van het consultatiebureau helpt de monitor enorm om de ideeën over de ontwikkeling van een kind samen te brengen. Als extra hulpmiddel ontwikkelen we nu een soort stoplichtscore. Van een oranje score gaat dan het signaal uit om op te letten en een kind op een bepaald gebied in de gaten te houden. Op deze manier kun je makkelijker grote groepen kinderen in de gaten houden.”
Meerdere invalshoeken
De eerste pilotervaringen stemmen hoopvol. “Ouders vinden het leuk om de vragen in te vullen en pedagogische medewerkers kunnen er ook goed mee uit de voeten. Het is van oorsprong een Amerikaanse vragenlijst. Daar willen we ook een beetje trouw aan blijven, dus ook hier is het weer zoeken naar de juiste balans.” In dit verband wijst Anneloes erop dat kinderen bij ons ook door het consultatiebureau worden gevolgd. “Wij doen dus al veel. Maar de controle op het consultatiebureau is altijd een momentopname door een professional die heel veel kinderen ziet. Ouders en pm-ers kennen de kinderen relatief goed. Met behulp van de vragenlijsten kunnen we voortaan de ontwikkeling vanuit drie invalshoeken volgen en dat heeft echt meerwaarde. In het webinar ga ik hier dieper op in. Daarbij betrek ik ook de actualiteit, want de coronacrisis brengt nieuwe uitdagingen met zich mee.”
In balans
Vroegtijdige onderkenning in balans. Dáár breekt Anneloes een lans voor tijdens haar webinar. “Als we dat voor elkaar krijgen, dan dragen we daadwerkelijk bij aan een gezonde start. Ik zie het echt als een kunst. Vroegsignalering lijkt zo makkelijk, maar het is het niet. Je hiervoor inzetten loont echter. Het levert dubbele winst op. Met preventie aan de voorkant doe je direct aan reductie van problemen.”
Meedoen aan webinar
Doe mee aan dit webinar op donderdochtend 27 januari. Opgeven kan via de website van IMH Nederland, klik hier
Abonneer u op onze gratis digitale nieuwsbrief en u ontvangt wekelijks een overzicht van relevante ontwikkelingen rond vroeghulp- en -signalering
