Veel pasgeborenen worden in de eerste week van het leven behandeld met antibiotica. Dit heeft echter een ongunstig effect op darmbacteriën. De behandeling zorgt namelijk voor een daling in gezonde bacteriën die nodig zijn voor onder andere het verteren van melk. Dit kan leiden tot gezondheidsproblemen bij baby’s.
Een en ander blijkt uit recent onderzoek van het Spaarne Gasthuis, Universitair Medisch Centrum van Utrecht, Universiteit van Edinburgh en Universiteit van Birmingham. Dr. Marlies van Houten, werkzaam als kinderarts bij het Spaarne Gasthuis, was de hoofdonderzoeker. De resultaten zijn onlangs gepubliceerd in Nature Communications.
De bevindingen onderstrepen volgens Marlies van Houten de noodzaak om minder snel met antibiotica te starten bij een verdenking op neonatale infecties. “Hiervoor hebben we betere biomarkers nodig die voorspellen welke pasgeborene een infectie ontwikkelt en welke niet. De meeste kinderen in onze studie werden 48 uur behandeld en dit toonde al grote microbiologische effecten.”
Infectie na de geboorte
Tussen de 4 en 10% van alle pasgeborenen krijgt in de eerste levensweek antibiotica toegediend om hen te beschermen tegen een mogelijke infectie. Het betreft antibiotica die een zo breed mogelijke groep ziekmakende bacteriën onschadelijk maakt – ook wel breed-spectrum antibiotica genoemd. Een infectie direct na de geboorte kan ernstig verlopen en levensbedreigend zijn indien de behandeling te laat wordt gestart. Echter, slechts een klein deel van deze kinderen blijkt uiteindelijk een bewezen infectie te hebben. In de meeste gevallen betekent dit dat antibiotica achteraf niet nodig was geweest.
Schadelijke gevolgen
In het onderzoek is uitgezocht wat het effect is van antibiotica in de eerste levensfase op het microbioom. Het microbioom is de verzamelnaam voor alle microben die in ons lichaam leven. Uit het onderzoek, dat plaatsvond met 227 pasgeborenen in Nederland, blijkt dat het gebruik van antibiotica leidt tot een selectie van antimicrobiële resistentie. Bij pasgeborenen (147) die antibiotica kregen, zag men een duidelijke afname van verschillende soorten Bifidobacterium vergeleken met kinderen (80) die geen antibiotica hebben gekregen. Deze bacteriën zijn belangrijk voor de vertering van moedermelk, verbeteren de gezondheid van de darm en zijn belangrijk voor de afweerreactie tegen infecties. Daarnaast toonden de onderzoekers aan dat antibiotica vroeg in het leven leidt tot een toename van potentieel ziekmakende bacteriën en een toename in antimicrobiële resistentie.
Deze veranderingen herstelden geleidelijk, maar waren op de leeftijd van 12 maanden nog steeds zichtbaar. Borstvoeding, hoewel belangrijk voor de ontwikkeling van zowel het microbioom als het afweersysteem van de baby, bleek niet te beschermen tegen de antibiotica-gerelateerde schade aan het microbioom.
Advies
Door de antibiotica worden de eerste gezonde bacteriën die de baby van de moeder meekrijgt als het ware weggevangen. Vervolgens is het lastig om deze opnieuw te verwerven. Dit zou een verklaring kunnen zijn waarom het zo lang duurt voordat het microbioom herstelt.
Op basis van de uitkomsten van het onderzoek is het advies om bij het toepassen van antibiotica te proberen zo min mogelijk schade te laten ontstaan aan het microbioom van de pasgeborene. Eén van de drie verschillende antibiotica schema’s, de combinatie penicilline en gentamicine, bleek het minst schadelijke effect te hebben.
Lees hier het artikel
Effects of early-life antibiotics on the developing infant gut microbiome and resistome: a randomized trial >>
Bron: spaarnegasthuis.nl
Zie ook:
