Op 18 november organiseren Vakblad Vroeg en de Jonge Kind Academie het vierde en laatste webinar uit de reeks Opvallende kinderen in de kinderopvang 2025.
In dit webinar leren pedagogisch medewerkers en coaches wat angst is, wat de invloed van angst is op de ontwikkeling van jonge kinderen, hoe zij angst bij jonge kinderen kunnen herkennen, en hoe zij (de ouders van) jonge kinderen hierbij kunnen begeleiden. Hierbij vertaalt Julia inzichten over het spectrum van verlegen/teruggetrokken gedrag tot problematische angst naar de praktijk van de kinderopvang en geeft zij praktische tips. Ze maakt hierbij gebruik van het programma ‘Dappere Stappen’ – een stapsgewijze aanpak voor jonge kinderen en hun ouders voor het vergroten van zelfvertrouwen van jonge kinderen, waarbij rekening gehouden wordt mate van verlegenheid/teruggetrokkenheid en de invloed die dit heeft op het gezin.
Spreker Julia Offermans is orthopedagoog en onderzoeker. Zij promoveerde in 2025 bij UvA minds en de Universiteit van Amsterdam. Sinds 2021 is Julia verbonden aan MOC ’t Kabouterhuis. Zij werkt daar zowel in de praktijk als in het onderzoek.
Binnen de praktijk houdt Julia zich niet alleen bezig met geïndiceerde zorg, maar ook met preventie. Zo is ze als gedragswetenschapper betrokken bij Alert4You: een samenwerking tussen jeugdhulpprofessionals bij ‘t Kabouterhuis en pedagogisch medewerkers op het kinderdagverblijf. Binnen het onderzoek houdt Julia zich onder andere bezig met (de ontwikkeling van) interventies voor jonge kinderen met angstig gedrag en hun ouders – een project van de Universiteit Leiden. Vanuit zowel de wetenschap als praktijk neemt zij de deelnemers tijdens het webinar mee in de wereld van kinderen met angstig gedrag.
Julia, moeten professionals in de kinderopvang zich zorgen maken als een kind angstig gedrag laat zien?
Niet direct! Angst is een gevoel dat je waarschuwt voor gevaarlijke situaties. Angst heeft hiermee een belangrijke functie: het houdt je veilig. Angsten horen dus bij de normale ontwikkeling, waardoor ze veel voorkomen bij jonge kinderen. Van de volwassenen om hen heen moeten zij leren hoe zij met deze angsten om kunnen gaan. Echter, wanneer angsten het dagelijks functioneren in de weg zitten, kan het problematisch worden – dan kan het namelijk de ontwikkeling van kinderen belemmeren. Het is dus belangrijk om aandacht te besteden aan angstig gedrag bij jonge kinderen, zodat problemen op latere leeftijd voorkomen kunnen worden.
Wat kunnen professionals in de kinderopvang doen wanneer een kind angstig gedrag laat zien?
Omdat pedagogisch medewerkers met veel verschillende kinderen werken, kunnen zij “opvallend” gedrag extra goed signaleren! Wanneer zij angstig gedrag bij een kind zien, is het belangrijk dat zij hierover met de ouders in gesprek gaan: herkennen ouders het angstige gedrag thuis; doen zij bepaalde dingen om de angst te vermijden; en is dat helpend – of juist niet? Samen met ouders kunnen pedagogisch medewerkers en coaches een stappenplan maken, om het kind te helpen met de spannende situatie om te gaan.
En hoe ziet zo’n stappenplan eruit?
Dat verschilt per kind en lastige situatie. Tijdens het webinar zal ik hierbij verschillende voorbeelden uit de praktijk geven. Het is in ieder geval belangrijk dat de lastige situatie zo voorspelbaar mogelijk wordt gemaakt voor het kind. Voorspelbaarheid zorgt er namelijk voor dat het kind grip krijgt op de situatie, waardoor het zich veilig kan voelen. Over hoe je voor voorspelbaarheid kan zorgen, zal ik in het webinar een aantal praktische tips geven.
