Kinderen hebben al op jonge leeftijd met vooroordelen te maken. Het is goed dat men zich in de kinderopvang en andere situaties tussen professionals en jonge kinderen en hun ouders bewust van is.
Vooroordelen zijn helaas niet weg te denken uit onze samenleving, stelt Pauline Slot op EarlyYearsBlog. Iedereen heeft vooroordelen, maar is zich hier niet altijd van bewust. Ook hebben veel (spel)materialen en boeken een eenzijdige westerse uitstraling.
Probleemgedrag herkennen
In een Amerikaans onderzoek werd kleuterleerkrachten gevraagd de eerste signalen van probleemgedrag te herkennen. Ze bekeken korte filmfragmenten van vier kinderen in een spelsituatie: een wit meisje, een wit jongetje, een zwart meisje en een zwart jongetje. Er werd gezegd dat sommige fragmenten eerste tekenen van probleemgedrag lieten zien, maar andere fragmenten niet. Maar in werkelijkheid was er geen probleemgedrag. Achteraf moesten de leerkrachten aangeven welk kind in hun ogen de meeste aandacht vroeg. Tijdens het kijken van de fragmenten is er met een eye-tracker vastgelegd waar de leerkracht naar keek en hoe lang. En wat bleek? De leerkrachten keken het meest naar de zwarte kinderen en vooral naar het zwarte jongetje. En ze gaven ook aan dat deze kinderen de meeste aandacht vroegen.
Pijnpunten
Kinderen hebben dus op jonge leeftijd al te maken met (impliciete) vooroordelen en dat kan gevolgen hebben voor hun zelfbeeld. Zoals het volgende filmpje duidelijk maakt:
Dit experiment legt twee duidelijke pijnpunten bloot. Het laat zien dat kinderen al op jonge leeftijd vooroordelen ervaren. Ze vormen een beeld van wie er ‘succesvol en geliefd’ is in onze samenleving. Het filmpje toont ook hoe zeer het kinderen ‘raakt’. Hoe kunnen we alle kinderen het gevoel geven dat ze de moeite waard zijn en erbij horen?
Spelmaterialen en boeken
Veel van onze (spel)materialen en boeken hebben een eenzijdige witte uitstraling. Bijvoorbeeld boeken met allemaal witte kinderen met westerse namen. Dat kan het voor jonge kinderen van verschillende achtergronden moeilijker maken om zich hiermee te identificeren. Kijk dus eens goed of er voldoende culturele diversiteit is in je (spel)materiaal. Maar let ook op dat die niet stereotyperend is! Zoals een plaatje van een witte dokter en een zwarte vuilnisman. Waarom is het niet andersom?
Bewustwording
Kortom, we hebben allemaal wel eens (onbewuste) vooroordelen. Een eerste stap naar verandering is je hiervan bewust te worden. Verder is het belangrijk om uit te stralen dat iedereen er bij hoort! Goed omgaan met culturele diversiteit betekent aandacht hebben voor verschillen én overeenkomsten.
EarlyYearsBlog
Het online platform EarlyYearsBlog is recent gelanceerd door Universiteit Utrecht, klik hier.
Meer lezen?
Samen verschillend: Pedagogisch kader diversiteit in kindercentra 0-13 jaar. Zie de site Expertisecentrum Kinderopvang
Do Early Educators’ Implicit Biases Regarding Sex and Race Relate to Behavior Expectations and Recommendations of Preschool Expulsions and Suspensions? A Research Study Brief. Yale University Child Study Center, September 28, 2016. Lees verder >
