Je moet een ziek of gewond kind observeren: hoe kijkt het, hoe doet het, hoe reageert het verbaal en non-verbaal op de arts? En is dat anders dan op de ouders? “Pas als duidelijk is in welke emotionele staat een kind verkeert, kun je handelen”, benadrukt kinderarts Baruch Krauss. “Dat kan voorkomen dat angst of pijn een traumatische herinnering wordt.”
Kinderarts Baruch Krauss doet zijn uitspraak in een recent interview met de Volkskrant. Hierin geeft hij aan dat er veel te weinig aandacht is voor angst bij zieke kinderen. Zelf heeft hij niet meer dan één minuut nodig om zijn jonge patiënten gerust te stellen. Zijn werk gaat de hele wereld over. Krauss is een meester in de omgang met angstige kinderen: op de spoedeisende hulp van het kinderziekenhuis in Boston weet hij in een minuut tijd het vertrouwen te winnen van kinderen bij wie hij een wond moet hechten of een vervelend onderzoek moet doen.
Geen foefje
”Je moet een kind observeren: hoe kijkt het, hoe doet het, hoe reageert het verbaal en non-verbaal op de arts, op de ouders? Pas als duidelijk is in welke emotionele staat een kind verkeert, kun je handelen, en dan is er een complete gereedschapskist aan technieken beschikbaar.”
Eerst is het zaak de nieuwsgierigheid van een kind te wekken. “Dat kan vaak met kleine dingetjes die in de ruimte aanwezig zijn, zoals een rolletje plakband in een potje waar je een deksel op schroeft. Daarna zet je een kind actief aan het werk door het een taak te laten doen of een spel te laten spelen, passend bij hun leeftijd. Tot slot maak je de instrumenten die je gebruikt minder eng, bijvoorbeeld door ze te laten aanraken.”
Doel
Zijn doel is niet om alle pijn te voorkomen. “Zo zit het leven niet in elkaar. Waar het om gaat is dat pijn en angst geen traumatische ervaring worden, geen herinnering die kinderen blijft achtervolgen. Want dat kan grote, levenslange gevolgen hebben. Overal ter wereld lopen volwassenen rond die doodsbang zijn om naar de dokter of de tandarts te gaan, door een vervelende ervaring uit hun jeugd. Dat betekent nogal wat voor de kwaliteit van hun leven.”
Ouders
Ouders voelen volgens de kinderarts haarscherp de emoties van hun kind aan. “Ze zijn vaak bang en bezorgd. Maar zodra zij zien dat hun kind me vertrouwt, dat ik een band opbouw, ontspannen ze. Dan hoeven ze niet langer hun beschermende rol te vervullen.”
Echt contact
Krauss hoort vaak dat zijn methode tijd kost, maar dat is een misverstand. “Als ik dat hoor, laat ik video’s zien van mijn aanpak. Die duren 60 seconden. Meer tijd heb je niet nodig om van angst naar vertrouwen te gaan. Het is een werkwijze die je kunt oefenen, net als autorijden, en als je het vaak doet, krijg je routine en gaat het razendsnel. Vergeet ook niet dat een rustig kind tijdwinst oplevert want dan kan de arts sneller werken. Maar dat is het pragmatische antwoord. Het menselijke antwoord is dat je door deze aanpak echt contact krijgt met jonge patiënten en dat is het allerbelangrijkste. Ik werk nu 25 jaar op deze manier en het heeft van mij een andere dokter gemaakt. Ieder contact is nu authentiek en dat is enorm bevredigend. Het is de reden waarom ik voor dit vak heb gekozen.”
Video
Twee jaar geleden publiceerde Krauss in het New England Journal of Medicine een soort handleiding voor zijn collega’s. In een video zien we hem aan het werk – rustig en vriendelijk, steeds op zoek naar de beste manier om een kind te kalmeren.
Bron: volkskrant.nl
