In een aantal gemeenten ontstaat een duidelijke tweedeling tussen wijken waar kinderen in armoede opgroeien en wijken waar kinderen in een gunstiger milieu opgroeien. Ook tussen gemeenten wordt de kloof tussen opgroeiende kinderen groter. De maatschappelijke tweedeling maakt kinderen kwetsbaar.
Dat blijkt uit het onderzoek ‘Kinderen in Tel 2016’ over de periode 2013 – 2015, dat de leefsituatie van kinderen in gemeenten in beeld brengt op basis van elf indicatoren gebaseerd op het VN-Kinderrechtenverdrag. “Het onderzoek laat de groeiende kloof in de samenleving duidelijk zien, zowel op landelijk, als op gemeentelijk en wijkniveau. Deze tweedeling heeft een enorme invloed op opgroeiende kinderen”, aldus Aloys van Rest, directeur van Defence for Children en initiatiefnemer van Kinderen in Tel. “Om gericht beleid voor kwetsbare kinderen te ontwikkelen, kunnen gemeenten de gegevens van Kinderen in Tel gebruiken.”
Verschillen nemen toe
Uit het onderzoek blijkt dat het aantal kinderen dat in een gezin opgroeit dat van een bijstandsuitkering moet rondkomen is gestegen tot 225.700 kinderen. In sommige gemeenten waaronder Rotterdam, Heerlen, Amsterdam, Groningen en Den Haag groeit meer dan twaalf procent van de kinderen onder de 18 jaar op in armoede. In de top-tien van gemeenten waar armoede het sterkst gestegen is, staan vier gemeenten uit de provincie Groningen.
Opmerkelijk is dat er naast de landelijke tweedeling ook binnen gemeenten een tweedeling ontstaat. Het verschil tussen de meest gunstige wijken en de meest ongunstige wijken om op te groeien wordt groter. In de gemeente Leeuwarden is dat bijvoorbeeld duidelijk te zien. Vijf wijken in Leeuwarden staan in de top tien van meest ongunstige wijken voor kinderen om op te groeien en drie wijken in deze gemeente staan in de top honderd van de meest gunstige wijken om op te groeien.
Zorgwekkend
De leefomstandigheden van kinderen die in armoede opgroeien zijn zorgwekkend. De stijgende armoede in een gezin is een belangrijke voorspeller voor andere problemen waarmee deze kinderen te maken krijgen. In gemeenten waar meer kinderen in armoede opgroeien, is vaak hoger percentage eenoudergezinnen en meer jeugdwerkloosheid. Kinderen die in armoede opgroeien, lopen vaak ook een achterstand op, zijn minder vaak lid van een sportvereniging en verlaten vaker voortijdig school. De risico’s die gepaard gaan met armoede worden nog te vaak onderschat door beleidsmakers en politici.
Aanbevelingen
Volgens het VN-Kinderrechtenverdrag hebben gemeenten de plicht om toe te zien op een toereikende levensstandaard voor alle kinderen in Nederland. Kinderen in Tel doet een aantal aanbevelingen:
- Gemeenten moeten zorgen voor structureel armoedebeleid waarbij het kind centraal staat. Kinderen die opgroeien in armoede zijn extra kwetsbaar voor opvoed- en opgroeiproblemen.
- Gemeenten moeten een extra inspanning verrichten om deze groep kwetsbare kinderen te bereiken. Gezinnen hebben moeite het juiste loket te vinden.
- Gemeenten moeten ervoor zorgdragen, dat de kinderen zelf direct profiteren van de lokale maatregelen. Stel minimumeisen voor het Kindpakket om ongelijkheid te voorkomen.
- De Rijksoverheid moet de gemeenten steunen en erop toe te zien dat de gemeenten hun verantwoordelijkheid nemen voor de meest kwetsbare kinderen in de samenleving.
Kinderen in Tel
Kinderen in Tel is een initiatief van diverse belangenorganisaties dat zich inzet voor een betere naleving van het VN-Kinderrechtenverdrag op nationaal niveau, bestaande uit Defence for Children, Bernard van Leer Foundation, NSGK (Nederlandse Stichting voor het Gehandicapte Kind) en het Verwey-Jonker Instituut. Kinderen in Tel wordt financieel ondersteund door het KANS-fonds. Het Databoek Kinderen in Tel 2016 laat, aan de hand van elf indicatoren gebaseerd op het VN-Kinderrechtenverdrag, zien in welke Nederlandse gemeenten er positieve ontwikkelingen zijn, maar ook waar de verschillen in leefsituatie zitten. Voor alle gemeenten en provincies in Nederland, grotendeels zelfs tot op wijkniveau, worden in het databoek de gegevens uit 2013, 2014 en 2015 vergeleken. Daardoor ontstaat een helder beeld van het welzijn van kinderen en jongeren op lokaal niveau.
Download hier de bestanden waaruit het Databoek Kinderen in Tel 2016 bestaat:
– Databoek Kinderen in Tel 2016
– Bijlage Ranglijst wijken
– Bijlage Landelijk Beeld
