Interventies ter voorkoming van kindermishandeling hebben een klein effect, terwijl de kennis over de werkzaamheid zeer beperkt is.  Ook ontbreekt het aan tools om een keuze te maken uit de interventies en is het aanbod ontoereikend. Verder schort het onder scholen, huisartsen, consultatiebureaus, GGZ instellingen en jeugdzorginstellingen zowel aan adequaat signaleren als tijdig melden.

Vroegtijdig handelen is essentieel in het voorkomen van kindermishandeling. Daar staat tegenover dat bewezen effectieve preventieve interventies nauwelijks beschikbaar zijn. In het project ‘Effectief vroegtijdig handelen ter voorkoming van kindermishandeling Fase 1 Consortium en voorstudie’, is een overzicht gemaakt van kennis over ‘Wat Werkt Wanneer, bij Wie, en Waardoor’ (5Ws) ter voorkoming van kindermishandeling. ZonMw bericht over de resultaten.

Vier deelstudies

De Universiteit van Amsterdam, Universiteit Utrecht, Rijksuniversiteit Groningen en Erasmus Universiteit Rotterdam hebben een consortium gevormd waarbinnen expertise vanuit verschillende disciplines en sectoren rondom het thema: ‘het bevorderen van het voorkómen, signaleren, stoppen en behandelen van (de gevolgen van) kindermishandeling’ is gebundeld. Daarbij zijn vier deelstudies uitgevoerd door de Universiteit van Amsterdam, het NJi en Stichting Alexander:
1) een meta-analyse naar de effectiviteit van (elementen van) preventieve interventies ter voorkoming van kindermishandeling;
2) kwalitatief onderzoek naar meningen van professionals over de 5Ws;
3) kwalitatief onderzoek naar meningen van jongeren en ouders over wat werkt ter voorkoming van kindermishandeling;
4) een inventarisatie van de inzet en effectiviteit van preventieve interventies in Nederland.

Resultaten

De deelstudies laten zien welke interventies effectief zijn volgens de wetenschappelijke literatuur, praktijkprofessionals en ouders en kinderen. Daarnaast komen knelpunten naar voren.

De meta-analyse laat zien dat interventies ter voorkoming van kindermishandeling gemiddeld een significant maar klein effect hebben.

Advertentie

Uit de interviews met praktijkprofessionals, ouders en kinderen komt een aantal belangrijke werkzame elementen naar voren, zoals positieve insteek, interventies gericht op zowel ouders als kinderen, goede communicatie met ouders en kinderen, adequate regievoering, en goede kwaliteit professionals. De inventarisatie van de inzet en effectiviteit van preventieve interventies liet zien dat er zeer beperkt Nederlands onderzoek beschikbaar is.

Ook de kennis over de werkzaamheid van interventies is zeer beperkt is en evenmin bevatten deze de meest effectieve kenmerken. Verder blijkt dat voor de keuze van best passende interventies geen tools beschikbaar zijn en dat het huidige het aanbod van interventies ontoereikend is. Scholen, huisartsen, consultatiebureaus, GGZ instellingen en jeugdzorginstellingen moeten tot slot beter signaleren en vaker melden,

Vervolg

In de subsidieoproep ‘Consortium Vroeg preventieve interventies Fase 2’ wordt het eerder genoemde samenwerkingsverband uitgenodigd om een subsidieaanvraag in te dienen voor een vervolgonderzoek. Dit moet leiden tot een effectiever aanbod aan vroeg preventieve interventies voor verschillende vormen van kindermishandeling, voor verschillende doelgroepen en settings, kortom daadwerkelijk bijdragen aan het voorkomen van kindermishandeling.

VROEG-lezing

Op woensdag 22 november verzorgt Aafke Scharloo een lezing, getiteld ‘Mishandeling en misbruik van baby’s en jonge kinderen: Je gaat het pas zien als je het door hebt!’. Dit gebeurt op initiatief van Vakblad Vroeg. In haar lezing gaat zij in op de ins en outs van het signaleren en aanpakken van seksueel misbruik en mishandeling bij jonge kinderen. Naast een algemene beschouwing van het onderwerp, geeft zij praktische handvatten om zelf mee aan de slag te gaan. Lees verder >

Vakblad Vroeg is er voor professionals die werken in de geboortezorg en met kinderen tot zeven jaar en hun ouders. Een abonnement kost slechts €28,- per jaar.

Ontdek ons VROEG-magazine

Vakblad Vroeg is er voor professionals die werken in de geboortezorg en met kinderen tot zeven jaar en hun ouders. Sleutelwoorden zijn preventie, vroegtijdige onderkenning en vroeghulp. Ons kwartaalmagazine biedt achtergrond en verdieping. Een abonnement kost slechts € 28,- per jaar.

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen op het gebied van de geboortezorg en de zorg rond het jonge kind en zijn ouders? Schrijf je dan in voor onze wekelijkse nieuwsbrief. Deze verschijnt iedere dinsdagochtend.

"*" geeft vereiste velden aan