Speelplezier, een educatief programma voor kinderen van 2,5 tot 6 jaar, vergroot de kansen van kinderen op een succesvolle schoolloopbaan. Dit gebeurt door stimulering van de spel- en taalontwikkeling in samenhang met de sociaal-emotionele, motorische en reken-wiskundeontwikkeling.
Het programma Speelplezier is bedoeld voor kinderen van 2,5 tot 6 jaar uit kansarme milieus in peutergroepen, kinderopvang en de groepen 1 en 2 in het basisonderwijs. Uitgangspunt is dat kinderen zich het best ontwikkelen in spelende interactie binnen een thematische samenhang. Het deels gestructureerd en deels open programma wordt uitgevoerd in peutergroepen, de kinderopvang en de groepen 1 en 2 in het basisonderwijs. Het programma biedt beroepskrachten een vaste structuur in de vorm van dagelijkse speel-leerroutines voor spelstimulering en spelend leren.
Aanpak
Er wordt steeds gedurende 4 tot 6 weken gewerkt met door de beroepskrachten in een vast format ontworpen thematisch groepsplan. De dagelijkse Speelplezier speel-leerroutines met de daaraan gekoppelde interactievaardigheden, bieden daarbij een vaste structuur om de kinderen in spelende interactie tot ontwikkeling te brengen. Ze zorgen voor een goede verhouding tussen door volwassenen geïnitieerd geleid spel en door de kinderen geïnitieerd vrij spel in de heterogene grote groep en begeleid spel in homogene kleine groepen. Observatie en registratie van ontwikkeling en ouderbetrokkenheid zijn verweven in het programma. Een intensieve training van de beroepskrachten is onlosmakelijk aan het programma verbonden.
Materiaal
Een deelnemerspakket bestaat uit een boek, een modulenklapper, hand-outs en een voorbereidende online videocursus.
Een groepspakket bestaat onder meer uit diverse speelplankaartensets, een interactiekaart, een spelobservatiekaart, instructie- en ‘doe mee’ dvd’s met codes om filmfragmenten online te bekijken, planningsformulieren en actieplannen voor NT2 en spelbegeleiding.
Voor het volgen en registreren van ontwikkeling is de web-based Groeiwijzer beschikbaar.
Onderbouwing
De centrumgerichte aanpak vergroot de kansen op een succesvolle schoolloopbaan. Speelplezier wordt uitgevoerd in heterogene groepen en biedt met de speel-leerroutines een duidelijke uitvoeringsstructuur. Kinderen blijken beter te presteren in gemixte groepen dan in speciale ‘doelgroep’-groepen.
Uitgangspunt van Speelplezier is dat jonge kinderen zich vooral ontwikkelen in spelende interactie met elkaar en met volwassen spelpartners. Voor kinderen met een vertraagd of verstoord verlopende ontwikkeling zijn spelstimulering en spelend leren dan ook van groot belang. De dagelijkse inzet van de speel-leerroutines zorgt voor een voortdurende wisselwerking tussen spelstimulering en spelend leren.
Binnen Speelplezier heeft spel diverse functies. Het grootste accent ligt op het leerpsychologisch uitgangspunt dat spel de motor van ontwikkeling is. Dagelijks demonstreren de beroepskrachten in een rol of met een pop spelhandelingen, die ze verbinden aan taal. Daarnaast begeleiden ze meespelend kinderen in hun zone van naaste ontwikkeling (Vygotsky). Omdat voor het behalen van de gestelde doelen, de kwaliteit van de uitvoering van het programma van wezenlijk belang is, worden de beroepskrachten getraind in spel- en spelbegeleidingsvaardigheden.
Onderzoek
Er is geen onderzoek gedaan naar de effectiviteit van Speelplezier. Wel zijn er drie praktijkonderzoeken uitgevoerd. Sardes voerde in 2006 een procesevaluatie en materiaalanalyse uit. Speelpleziermethodiek voerde zelf in 2017 een productevaluatie uit in Limburg en een procesevaluatie in Den Haag.
Uit alle praktijkonderzoeken kwam duidelijk naar voren dat met het werken met Speelplezier zowel de spelkwaliteit als de taalproductie van de kinderen is toegenomen. Volgens de Erkenningscommissie betreft het een goed onderbouwde interventie.
Bron: nji.nl
