Jonge kinderen met psychosomatische klachten kunnen ouders tot wanhoop drijven. Ze hebben pijn, alles wordt onderzocht en de oorzaak blijft ongewis. “Vaak ligt de oorzaak in het moeizamer interpreteren van lichaamssignalen van hun baby, peuter of kleuter”, zegt Hilde Seys. “Die onbegrepen boodschap kan een steeds grotere wissel op het gezinsleven trekken.”
Eén van de belangrijkste taken van ouders is om de lichaamstaal van hun jonge kind te leren lezen”, vertelt kinderpsychologe en psychodynamisch kindertherapeut Hilde Seys. “Dit stelt hun in staat om woorden te geven aan wat het kind via huilen, niet willen eten of slapen of via spierspanning probeert te vertellen.
Vallen en opstaan
Dit ‘oefenen met gedachten’ over de binnenwereld van een kind is een proces van vallen en opstaan. “Zeker als we te maken hebben met aanhoudende lichamelijke symptomen waarvoor geen onderliggende medische oorzaak gevonden kan worden.” Dit kan een grote wissel op het gezinsleven trekken.”
Vermoeidheid
Seys waarschuwt dat een en ander niet betekent dat we de schuld van de klachten en de reactie hierop enkel bij de ouders moeten zoeken. Temeer daar het vaak om een samenspel gaat tussen ouders en kind. “Alle zorg rond hun kind, ook emotioneel, resulteert in vermoeidheid bij de ouders. Consequentie is vaak een verminderd vermogen om na te denken. We weten bovendien dat het voor onder meer te vroeg geboren kinderen of ernstig zieke kleuters veel moeilijker is om te weten wat in hen omgaat. Dit komt omdat deze kinderen minder duidelijke lichaamssignalen uitzenden. Voor de ouders is het dan ook daadwerkelijk moeilijker om goed in te schatten wat hun kindje ermee wil zeggen.”
Beschermjas
Beschermjas
Wat daar aan te doen? Seys: “We moeten als professional vroeg genoeg beginnen om aan ouders te vertellen dat een baby in staat is via lichaamssignalen iets te vertellen over zijn binnenwereld. Al tijdens de zwangerschap. Nu volstaan we vaak met informeren over de basiszorg en min of meer pasklare verhaaltjes over slapen en voeding. Oefen en leer ouders kijken en nadenken over de lichaamstaal van hun kindje. Het is een win/win situatie voor beiden: de baby voelt zich begrepen en comfortabel, terwijl het zelfvertrouwen bij de ouders groeit door de reactie van hun kind. Zeker als het kindje groter wordt, hebben ouders en kind dan al een soort beschermjas voor alle andere hindernissen die nog gaan opduiken.”
Terughoudend
Tot haar spijt constateert Seys dat in de praktijk in het contact met ouders te weinig wordt stilgestaan bij het feit dat ze zoeken en aftasten. “Ouders hebben niet altijd meteen vertrouwen in de hulpverlener. Dat kan zich uiten in een terughoudende opstelling. Deze ouders zijn de hele tijd aan het kijken van ‘gelooft men mij wel’, ‘word ik niet te veel beoordeeld’. Dat proces verloopt nog moeizamer indien ouders zelf onveilig gehecht zijn.” Zij raadt aan om als hulpverlener juist op dit aspect in de eerste contacten aan te haken. “Vraag dan bijvoorbeeld wat er nodig is om hun vertrouwen te winnen. Als dat eenmaal gelukt is, kunnen andere methodieken, denk aan pedagogische adviezen en oudertrainingen, volgen.
