Seksualiteit heikel onderwerp in kinderopvang

Nog lang niet alle kinderopvangorganisaties hebben beleid voor het begeleiden van kinderen op seksueel gebied. Om die reden wordt de scholing ‘Een Gezonde Start’, gericht op pedagogisch medewerkers en gastouders, binnenkort uitgebreid.

Kinderen die je een zoen op de mond willen geven, kinderen die steeds aan je borsten zitten, kinderen die met elkaar doktertje spelen of die zich samen terugtrekken op de wc. Hoewel het klinkt als een ver-van-je-bedshow als je met kleine kinderen werkt, is seksueel gedrag alom aanwezig in de kinderopvang.

Verkenning

Uit een verkenning van Ineke Mouthaan van kenniscentrum Rutgers, waarover kinderopvangtotaal.nl bericht, blijkt dat seksualiteit in de kinderopvang nog altijd een heikel onderwerp is. “Ik kreeg de indruk dat mensen het meteen associeerden met misbruikzaken die in het verleden in de kinderopvang speelden. Terwijl seksuele ontwikkeling bij kinderen hoort en dat hoeft helemaal niet beladen te zijn. Je moet het er als beroepskrachten in de kinderopvang met elkaar over hebben hoe je zorgt dat kinderen zich gezond seksueel ontwikkelen.”

Alles benoemen

Kinderopvang Humanitas is een van de 350 landelijke organisaties die werkt met een coach Gezonde Kinderopvang. Seksuele ontwikkeling is een van de thema’s die bij Gezonde Kinderopvang centraal staat. “We zijn bij ons gewend om alles te benoemen naar het kind”, vertelt Babs Driessen van Humanitas. “Wel merken we dat sommige medewerkers dit best een beladen en ingewikkeld onderwerp vinden. Daarom moeten we hierover in gesprek blijven. Bijvoorbeeld samen afstemmen hoe we de geslachtsdelen van kinderen noemen of hoever ze mogen gaan wanneer ze doktertje spelen.”

Extra module

Om het onderwerp bespreekbaar te maken, wordt de scholing Een Gezonde Start, een initiatief van de ministeries van VWS en SZW, binnenkort uitgebreid met een module over de seksuele ontwikkeling van kinderen. Deze scholing is gericht op pedagogisch medewerkers en gastouders. Met de module hebben professionals een instrument om met het thema aan de slag te gaan. “De seksuele ontwikkeling van kinderen hoort wat mij betreft zeker binnen Gezonde Kinderopvang”, zegt Ineke Mouthaan. “Je wilt dat kinderen leren wat gezond is en wat niet. Dan wil je ze toch ook leren wat gezond seksueel gedrag is en wat misschien niet?”

Verschillen

De module gaat in op wat ‘normaal’ seksueel gedrag is voor een bepaalde leeftijd. Van baby tot tiener: in elke leeftijdsgroep spelen andere dingen. Babs: “In de buitenschoolse opvang speelt schaamte bijvoorbeeld een veel grotere rol, terwijl kleine kinderen vaak minder schaamtegevoelens laten zien. Zo kan het zomaar gebeuren dat een peuter aan tafel masturbeert. Het is voor pm’ers en voor kinderen alleen maar fijn als iedereen daar hetzelfde mee omgaat, bijvoorbeeld ‘Je mag dit wel doen, maar het is beter om dit te doen als je alleen bent. Niet in een groep als andere kinderen je kunnen zien’. Hoewel je er misschien verschillend over denkt, is het belangrijk dat er consensus over dit soort situaties is en dat we met elkaar afspreken hoe we handelen. De rode draad is daarvoor in de organisatie voor iedereen gelijk en op locatieniveau kunnen we dan specifiekere afspraken maken.”

De module over de seksuele ontwikkeling van kinderen komt binnenkort beschikbaar.