Rolverdeling huisartsen en kinderartsen vraagt nadrukkelijke aandacht

Ziekenhuisopnames worden steeds korter. Jaarlijks krijgen in Nederland tussen achtduizend en tienduizend kinderen buiten het ziekenhuis medisch-verpleegkundige zorg. Dit betekent dat de rolverdeling tussen kinderarts en huisarts alle aandacht verdient.

De zorg voor ernstig zieke kinderen vindt steeds vaker buiten het ziekenhuis plaats. Soms voor een korte periode en met zorg die niet zo intensief is, zoals wondzorg of intraveneuze antibiotica. Maar vaak ook langdurig en intensief, bijvoorbeeld met beademing. Ook enzymtherapie bij stofwisselingsziekten en chemotherapie bij oncologische aandoeningen worden steeds vaker thuis gegeven. Dit betekent dat de rolverdeling tussen huis- en kinderartsen nadrukkelijke aandacht verdient. “Voor huisartsen én kinderartsen is het zonneklaar dat we meer moeten samenwerken,” zegt kinderarts Jan Peter Rake op de website van kindenzorg.nl. Naast kinderarts in het Martini Ziekenhuis Groningen is hij werkzaam voor KinderThuisZorg, een landelijke organisatie die kinderverpleegkundige zorg aan ernstig zieke kinderen buiten het ziekenhuis levert.

Kindzorgsysteem

Het Medische Kindzorgsysteem, dat in 2017 wordt ingevoerd, moet ervoor zorgen dat kinderen ook buiten het ziekenhuis optimale medische zorg krijgen. Elk kind krijgt een individueel zorgplan dat is gebaseerd op een behoeftescan. Het zorgplan wordt opgesteld door ouders en als het kan het kind, samen met de kinderverpleegkundige. Het wordt geaccordeerd door een kinderarts. Hiermee wordt helder welke zorg nodig is en wie die waar gaat leveren. De zorg kan intensiever worden als een kind zieker wordt en minder als het beter gaat. “Dit systeem biedt duidelijkheid voor iedereen: voor kind en ouder, voor kinderverpleegkundigen binnen en buiten het ziekenhuis, kinderartsen, huisartsen en andere betrokken zorgprofessionals,” zegt Rake.

Taken verdelen

Hoe gaan kinderartsen en huisartsen de taken verdelen? Wie is de hoofdverantwoordelijke in de behandeling? Rake wijst erop dat het zorgplan altijd leidend is. Daarin staat wie wat doet en welke arts de ouders en kinderverpleegkundigen te allen tijde kunnen raadplegen. Hij vindt het verheugend dat staatssecretaris Van Rijn van Volksgezondheid zich hier vorig jaar eindelijk over heeft uitgesproken: de kinderarts blijft hoofdbehandelaar, ook als een kind ontslagen is uit het ziekenhuis. Dit is anders dan bij volwassenen, bij wie de medische verantwoordelijkheid na ontslag meestal weer bij de huisarts ligt. Rake: “Tot nu toe was er bij kinderen een grijs gebied.

Advertentie

Van het kastje naar de muur

Ouders, maar ook kinderverpleegkundigen die het kind thuis verplegen, voelen zich soms van het kastje naar de muur gestuurd.” Als ze de kinderarts belden met vragen, zei die: ga eerst naar de huisarts. De huisarts verwees terug naar het ziekenhuis: ‘Ik vind de diagnose of behandeling zo specifiek, daar weet ik te weinig vanaf’. “Gelukkig is nu duidelijk dat de kinderarts eindverantwoordelijk blijft voor een kind dat thuisbehandeling of -verpleging krijgt,” zegt Rake. “De beroepsverenigingen van huisartsen en kinderartsen moeten dat snel bekend maken aan hun leden. Nog lang niet alle artsen zijn van deze verandering op de hoogte.” Betekent dit dat de kinderarts een soort huisarts wordt voor ernstig zieke kinderen thuis? “Ja en nee,” zegt Rake. “Het gaat om specialistische zorg thuis, die voorheen in het ziekenhuis plaatsvond. Huisartsen hebben daar minder verstand van. We nemen dus niets van de huisarts af. Als je met een huisarts overlegt wie wat doet hoor je vaak: doe jij dat alsjeblieft.”

Financiering

De financiering is nog wel een struikelblok. Ziekenhuizen krijgen geen vergoeding voor kinderen die buiten het ziekenhuis hun behandeling hebben. Rake: “Als een kind in het ziekenhuis ligt, staat daar een vergoeding tegenover. Die stopt zodra een kind weg is uit het ziekenhuis.” Overleg met kinderverpleegkundigen thuis, met ouders, de huisarts en alle anderen die betrokken zijn, is nog steeds liefdewerk oud papier.