Risico op zwangerschapsdiabetes en -vergiftiging nu in vroeg stadium te voorspellen

Een computermodel dat het risico op zwangerschapsdiabetes en -vergiftiging al vroeg in de zwangerschap kan voorspellen, blijkt succesvol. Op basis van een betrouwbare risico-inschatting kunnen verloskundigen en gynaecologen gericht advies geven om ongewenste complicaties te voorkomen. Daarnaast kan het voorschrijven van calciumsupplementen aan zwangere vrouwen het risico op zwangerschapsvergiftiging met een kwart verlagen. Dit brengt ook nog eens een kostenbesparing van zo’n 7,5 miljoen euro op jaarbasis met zich mee.

Dat blijkt uit het promotieonderzoek van Linda Meertens. Om een betere risico-inschatting te kunnen maken, onderzocht Meertens de effectiviteit van verschillende internationale voorspelmodellen in de Limburgse populatie.

Risicofactoren eerder opsporen

Tijdens de zwangerschap kunnen er diverse complicaties optreden, zoals zwangerschapsvergiftiging en zwangerschapsdiabetes. Verschillende factoren, die met name leefstijlgerelateerd zijn, kunnen het risico daarop beïnvloeden. In het Maastricht UMC+ is een wetenschappelijk onderzoek gestart onder de naam EXPECT-studie om risicofactoren eerder te kunnen opsporen en bij te sturen indien dat nodig is. Inmiddels hebben zo’n 3000 vrouwen uit de provincie Limburg aan het onderzoek meegedaan.

Zwangerschapszorg op maat

Het onderzoek van de promovenda heeft geresulteerd in een toepasbaar en betrouwbaar voorspelmodel voor zwangerschapsdiabetes en -vergiftiging. “Momenteel wordt het risicomodel alleen in Limburg gebruikt door gynaecologen en verloskundigen”, zegt Meertens. “In principe is dit model natuurlijk ook geschikt voor de rest van Nederland. Het gebruik ervan helpt specialisten om de zwangerschapszorg op maat aan te bieden en steeds verder te verbeteren. Voor iedere zwangere vrouw kan een zorgplan opgesteld worden, gebaseerd op basis van haar persoonlijke risicoprofiel.”

Aspirine en calcium

Als een zwangere vrouw een verhoogd risico blijkt de hebben op een complicatie, kunnen maatregelen worden genomen. Dat zit voor een groot deel in het aanpassen van de persoonlijke leefstijl, maar er zijn ook andere opties. Zo is bijvoorbeeld bekend dat een lage dosis aspirine een positief effect heeft op het voorkomen van zwangerschapsvergiftiging. Meertens toonde daarnaast aan dat ook calciumsupplementen een aanzienlijke gezondheidswinst kunnen opleveren. Indien het wordt voorgeschreven aan alle zwangere vrouwen in Nederland verlaagt het de kans op pre-eclampsie (een vorm van zwangerschapsvergiftiging) met 25 procent. Dat gaat ook nog eens gepaard met een kostenbesparing van ruim 7,5 miljoen euro.

Hoge bloeddruk en suikerziekte

Zwangerschapsvergiftiging is een verzamelnaam voor een aantal ernstige complicaties die kunnen optreden als gevolg van een hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap. Zo’n vijf procent van alle zwangere vrouwen krijgt te maken met een vorm van zwangerschapsvergiftiging, zoals pre-eclampsie of het HELLP-syndroom. Zwangerschapsdiabetes is een tijdelijke vorm van de alom bekende suikerziekte, die zich kenmerkt door een teveel aan glucose in bloed. Het risico van deze diabetesvorm is dat de baby vaak te groot wordt geboren en ook een groter risico loopt om later in het leven diabetes te krijgen. De moeder heeft eveneens een hoger risico op diabetes type 2.

Linda Meertens promoveerde op vrijdag 31 augustus aan de Universiteit Maastricht op haar proefschrift: ‘Personalizing obstetric care; Prediction and prevention of adverse pregnancy outcomes’. Meer over de EXPECT-studie via: www.zwangerinlimburg.nl