Een nieuwe kijk op verloskundige geboortezorg, waarin goede zorg focust op zowel baby als moeder en niet uitsluitend op de geboorte van een gezond kind. Deze invalshoek staat centraal in onderzoek van de leerstoelgroep Zorgethiek aan de Universiteit voor Humanistiek. Het doet dit door een combinatie van theoretisch en empirisch onderzoek, waarin ervaringen van goede en schadelijke geboortezorg-ervaringen van moeders, partners en verloskundigen worden onderzocht.
Belanghebbenden pleiten al langer voor ‘respectvolle zorg’ in de geboortezorg, waarin de stem van vrouwen gehoord wordt (‘respectful maternity care’). Onderzoek toont namelijk aan dat veel vrouwen de zorg tijdens de bevalling niet altijd als respectvol ervaren. Niet zelden ontnemen zorgpraktijken aan vrouwen hun autonomie en bedreigen ze hun waardigheid. Dit gebeurt ook in de verloskundige zorg, die juist gericht is op het ondersteunen van de zwangere en barende vrouw. Op deze ervaring focust het nieuwe onderzoeksproject. Het stelt vragen rondom de autonomie en verantwoordelijkheden van vrouwen en verloskundigen tijdens de baring en wil deze helpen bespreekbaar te maken binnen de verloskundige praktijk.
Geen passend ethisch kader
Uitgangspunt van het project is, dat respectvolle geboortezorg wordt belemmerd doordat een passend ethisch kader om over geboortezorg na te denken ontbreekt. Vergeleken met bijvoorbeeld zorg voor ouderen of zieken, is geboortezorg uniek omdat het draait om zorg rondom de zwangere vrouw én haar foetus: om twéé mensen die onlosmakelijk verbonden zijn met de te ontvangen zorg. In het klassieke bio-ethische kader resulteert deze pluraliteit regelmatig in een oppositie waarbij de ‘rechten’ van vrouw en foetus tegen elkaar worden geplaatst, waarbij in de praktijk de rechten van de foetus voorrang krijgen ten koste van die van de barende vrouw.
Zorgethische invalshoek
Het onderzoeksproject wil dit maternale-foetale ‘conflict’ herwaarderen als ‘relatie’ en zodoende zwangerschap en geboortezorg voorzien van een alternatieve relationele benadering. De leerstoelgroep Zorgethiek ontwikkelde een eigen benadering om naar zorg te kijken. Deze zorgethische kijk biedt in het denken over moederschap en geboortezorg een relationeel alternatief dat conflicten niet verzwijgt, maar juist in gezamenlijke verantwoordelijkheid wil aanpakken. Tegenover een individualistische visie kan zo gezocht worden naar gedeelde verantwoordelijkheden en het goede voor beiden (of beter: voor alle betrokkenen).
Het project ‘CARE-study: Controversies surrounding Autonomy and Responsibility: a care-Ethical study into the mother-midwife relation’ wordt uitgevoerd door Rodante van der Waal, die tevens haar PhD-studie aan deze universiteit verricht. Het project krijgt hiervoor financiering van ZonMW vanuit het programma Ethiek en Gezondheid. Voor vragen kan men mailen naar projectleider Inge van Nistelrooij, i.vannistelrooij@uvh.nl
Bron: uvh.nl
