Een postnatale depressie kan niet alleen moeders overkomen, maar ook vaders. Zij lopen vooral veel risico hierop indien hun testosteronniveau in de negen maanden na de geboorte van hun kinderen daalt. Opmerkelijk is dat wanneer dit het geval is, hun vrouwen tussen negen en vijftien maanden na de geboorte juist minder last van depressieve gevoelens hebben.
Dat blijkt uit nieuw onderzoek, gepubliceerd in het tijdschrijft Hormones and Behavior. De bevindingen ondersteunen eerdere onderzoeken waarin is geconcludeerd dat mannen biologische reacties hebben op het vaderschap, aldus Darby Saxbe, de hoofdauteur van het onderzoek en assistent-professor psychologie op de USC Dornsife College of Letters, Arts and Sciences. Saxbe werkte met een team van onderzoekers vanuit USC, Universiteit van Californië in Los Angeles en de Northwestern universiteit.
Onderzoeksopzet
Voor het onderzoek beoordeelden de onderzoekers gegevens van 149 koppels in het Community Child Health Research Network. De moeders in het onderzoek waren 18 tot 40 jaar oud. Zij waren Afro-Amerikaans, blank of Latina, met een laag inkomen en deden mee op het moment dat ze hun eerste, tweede of derde kind verwachtten. De moeders konden ook de vader van hun kind uitnodigen om mee te doen aan het onderzoek. Van de vaders die meededen en testosteron gegevens leverden, woonde 95% samen met de moeders.
Interviewers bezochten de koppels drie keer in de eerste twee jaar na de geboorte; ongeveer 2 maanden, negen maanden en 15 maanden na de geboorte. Tijdens het negen maanden bezoek, werden bij de vaders speekselmonsters genomen om hun testosteronlevels te meten.
Alle deelnemers vulden de Edinburgh Depression Scale in. Verder rapporteerden zij over de tevredenheid met hun relatie, ouderlijke stress en of ze partneragressie ervaarden. Hogere scores wezen op meer depressie, meer stress, meer ontevredenheid en grotere agressie.
Relatief weinig deelnemers, zowel vaders als moeders, werden geïdentificeerd als klinisch depressief, daarom keken de onderzoekers naar het aantal depressieve symptomen.
Bevindingen
Vaders van wie het testeronniveau daalde, hadden een groter risico op het ervaren van stress door het ouderschap. Opmerkelijk was dat er een direct verband is met mogelijke depressiviteit bij hun partner en wel in tegenovergestelde richting: meer depressieve symptomen bij vaders betekende dat moeders hier minder last van hadden. Naast een lager testeronniveau, bleek ook de tevredenheid over de relatie een rol te spelen: vrouwen met partners met een lager testosteronniveau waren over het algemeen meer tevreden over hun relatie, waardoor hun eigen depressieve symptomen werden verminderd.
“Mogelijk dat vaders met lager testosteronniveau meer tijd besteedden aan de baby, of dat ze hormonale profielen hadden die meer gesynchroniseerd waren met de moeders”, aldus Saxbe. “Voor moeders weten we dat maatschappelijke ondersteuning het risico op postnatale depressie verkleint.
Vaders met hogere testosterenniveaus ervoeren juist meer spanning in de relatie en hun partners meldden meer emotionele, verbale of fysieke agressie. “We denken vaak over moederschap dat het biologisch gedreven is, omdat moeders biologische banden hebben met hun baby’s door zwangerschap en borstvoeding. Normaal gesproken denken we niet in dezelfde biologische termen over het vaderschap. Dat zijn we nog steeds aan het ontdekken.”
“Wat we wel al weten is dat vaders veel bijdragen aan het opvoeden van kinderen en dat kinderen in het algemeen beter presteren als ze in huishoudens worden opgevoed waar een vader aanwezig is,” voegde ze daar aan toe. “Dus is het belangrijk om uit te vinden hoe je vaders moet ondersteunen en welke factoren verklaren waarom sommige vaders zeer betrokken zijn bij de opvoeding van hun kinderen, terwijl andere afwezig zijn.”
Vaders met postnatale depressie behandelen
Hoewel artsen soms proberen postnatale depressie bij de vaders aan te pakken door testosteron supplementen te leveren, duiden de onderzoeksbevindingen er volgens Saxbe op dat een boost van testosteron de stress in het gezin juist kan vergroten, volgens Saxbe. “Uit onze studie komt juist naar voren dat aanvulling van testosteron niet de juiste manier lijkt te zijn om vaders met postnatale depressie te behandelen. Een laag testosteronniveau tijdens de postnatale periode kan een normale en natuurlijke aanpassing aan ouderschap zijn.”
Eerdere studies hebben volgens Saxbe aangetoond dat zowel de lichamelijke conditie als voldoende slaap stemmingen kan verbeteren en de hormoonniveaus kan helpen. Daarnaast moeten zowel moeders als vaders zich bewust zijn van de tekenen van postnatale depressie en bereid zijn om steun en zorg te zoeken. Praattherapie kan ouders helpen om inzicht te krijgen in hun emoties en betere strategieën te vinden om hun stemmingen te beheren. “We denken vaak aan postnatale depressie als een moederding. Dat is het niet. Het is een echte conditie die verband houdt met hormonen en biologie. Bij vrouwen én bij mannen!
Vertaling: Vakblad Vroeg