Verrijkte voeding helpt om tekorten aan ijzer en Vitamine D bij jonge kinderen te voorkomen. Dat blijkt uit wetenschappelijk onderzoek door Nederlandse ziekenhuizen. Door dagelijks peutermelk te drinken blijven ijzerwaarden behouden en verbeteren de Vitamine D-waarden. In een reactie spreekt het Voedingscentrum van een schijnoplossing.

Het onderzoek vond plaats onder leiding van Frank Brus, kinderarts bij de afdeling Kindergeneeskunde van het Juliana Kinderziekenhuis/HagaZiekenhuis in Den Haag, waarvan de resultaten zijn gepubliceerd in The American Journal of Clinical Nutrition. In het onderzoek is het effect onderzocht van verrijkte peutermelk op de ijzer- en Vitamine D-waarden bij gezonde kinderen van 1 tot 3 jaar in drie Europese landen, Nederland, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk.

Teveel suiker en zout, te weinig ijzer en Vitamine D
Uit de Eet Compleet Test is onlangs gebleken dat peuters onder meer teveel eiwit, suiker en zout en te weinig ijzer en Vitamine D binnen krijgen. De WHO stelt dat ijzer en Vitamine D-tekort de meest voorkomende micronutriënten deficiënties zijn onder jonge kinderen. Vitamine D is belangrijk voor de opname van calcium, de groei van het lichaam en voor de ontwikkeling van normale botten. IJzer draagt bij aan de ontwikkeling van de hersenen en de cognitieve vermogens van jonge kinderen.

Naleving lastig
Om tekorten te voorkomen worden een gezond, gebalanceerd dieet, de consumptie van voedsel dat rijk is aan Vitamine D (incl. Vitamine D suppletie) en ijzer en een gematigde blootstelling aan zonlicht aanbevolen. Maar in de praktijk blijkt de naleving van deze adviezen soms lastig. Het onderzoek bevestigt dat de dagelijkse consumptie van peutermelk, verrijkt met vitaminen en mineralen, een effectieve en praktische oplossing kan zijn.

Dagelijks peutermelk
Uit het onderzoek blijkt dat wanneer jonge kinderen over een periode van 20 weken dagelijks peutermelk drinken, de ijzerwaarden behouden blijven en de Vitamine D-waarden verbeteren. Zo bleek dat kinderen die peutermelk dronken 58 procent minder kans hadden op een tekort aan ijzer en 78 procent minder kans op een tekort aan Vitamine D.

Toelichting
“De kracht van deze studie ligt in de grondige en gecontroleerde onderzoeksmethode, met een duidelijk gedefinieerde steekproef van gezonde, jonge kinderen uit West-Europa”, zegt Marjolijn Akkermans, arts-onderzoeker bij het Juliana Kinderziekenhuis/HagaZiekenhuis in Den Haag. “We hebben de veranderingen in de hoeveelheid ijzer en Vitamine D gemeten door voor en na het voeden met verrijkt voedsel bloedmonsters af te nemen, wat zorgt voor zeer nauwkeurige resultaten. De statistische analyses en de interpretatie van de resultaten zijn uitgevoerd door onderzoekers van het Juliana Kinderziekenhuis/HagaZiekenhuis in Den Haag in samenwerking met het Emma Kinderziekenhuis in Amsterdam en het VU Medisch Centrum in Amsterdam.”
Het onderzoek werd gefinancierd en is mede uitgevoerd door Nutricia Research, de wereldwijde onderzoek- en ontwikkelingstak van Danone Nutricia Early Life Nutrition. Daar doen meer dan 400 experts onderzoek naar de invloed van voeding tijdens zwangerschap, borstvoedingperiode en de eerste jaren van het kind.

Ruurd van Elburg, Chief Scientific Officer voor Nutricia Research en kinderarts: “Het is essentieel dat we andere manieren verkennen om te voorkomen dat er tekorten aan voedingsstoffen bij jonge kinderen ontstaan. Hoewel de eerste resultaten veelbelovend zijn, moeten we doorgaan met het onderzoeken van de invloed van verrijkte voeding, waaronder peutermelk, bij de aanpak van tekorten aan voedingsstoffen.”

Reactie Voedingscentrum

AdvertentieAbonneren op lentenummer

Het Voedingscentrum spreekt van een “schijnoplossing”. Specialist Astrid Postma-Smeets van het Voedingscentrum sluit zich niet aan bij het advies om kinderen vanaf 1 jaar elke dag peutermelk te geven. “Door een gezond voedselpatroon aan te bieden, krijgen ze alle voedingsstoffen binnen en leren ze bovendien gezond te eten. Dat nemen ze voor de rest van hun leven mee.”

Met peutermelk bestaat volgens Postma-Smeets het risico dat ouders denken dat dat volstaat. “Erg jammer dat deze twee kinderartsen niet benadrukken dat op de eerste plaats komt dat ouders hun best doen kinderen aan te leren gezond te eten.” Het advies peutermelk te geven vanaf 1 jaar wordt op Europees niveau ook niet ondersteund, benadrukt Postma-Smeets. Ze erkent dat kinderen niet altijd voldoende groente binnenkrijgen om de gewenste voedingstoffen binnen te krijgen, zoals Brus opmerkt, maar daarom is er al het ‘suppletie-advies’: dagelijks extra vitamine D geven tot 4 jaar. Het eerste jaar doen ouders dat braaf, maar daarna zijn ze er minder trouw in, weet Postma-Smeets. Maar als ouders dat consequenter doen, is dat volgens haar de beste oplossing. “Als een kind namelijk een dag geen zin heeft in melk komt de voorziening niet in gevaar.”

Het onderzoek van kinderarts Brus en arts-onderzoeker Marjolijn Akkermans is overigens gefinancierd door peutermelk-producent Nutricia, erkennen zij zelf. Voor Postma-Smeets is dat niet per se reden om het te diskwalificeren: “Het is ergens wel logisch dat dat bedrijf het sponsort, maar het is natuurlijk wel belangrijk dat de onderzoekers afstand kunnen nemen en het hele plaatje belichten.”

In sommige landen komt er bij kinderen nog nauwelijks een tekort aan ijzer en vitamine D voor, waaronder in de VS. Daar worden die stoffen toegevoegd aan bepaalde voeding, bijvoorbeeld aan ontbijtgranen. In Nederland gebeurt dat niet gestuurd vanuit de overheid, al zijn er wel fabrikanten die zelf vitamines toevoegen. Het Voedingscentrum, een overheidsinstelling zonder commerciële belangen, adviseert kinderen tot en met 3 jaar extra vitamine D te geven.

Ook de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK) ziet geen aanleiding de huidige adviezen aan te passen. De vereniging hamert erop dat kinderen voldoende groente moeten krijgen. De Gezondheidsraad wil inhoudelijk niet reageren op het nieuwe onderzoek. De raad is momenteel bezig om, in samenwerking met andere landen, alle voedingsnormen te actualiseren. Ook voeding voor peuters komt daarbij aan bod. Een advies wordt niet binnen enkele maanden verwacht.

In diverse kranten is ook kritiek geuit op het onderzoek, onder meer in De Volkskrant en het AD.

A micronutrient-fortified young-child formula improves the iron and vitamin D status of healthy young European children: a randomized, double-blind controlled trial

Vakblad Vroeg is er voor professionals die werken in de geboortezorg en met kinderen tot zeven jaar en hun ouders. Een abonnement kost slechts €28,- per jaar.

Ontdek ons VROEG-magazine

Vakblad Vroeg is er voor professionals die werken in de geboortezorg en met kinderen tot zeven jaar en hun ouders. Sleutelwoorden zijn preventie, vroegtijdige onderkenning en vroeghulp. Ons kwartaalmagazine biedt achtergrond en verdieping. Een abonnement kost slechts € 28,- per jaar.

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen op het gebied van de geboortezorg en de zorg rond het jonge kind en zijn ouders? Schrijf je dan in voor onze wekelijkse nieuwsbrief. Deze verschijnt iedere dinsdagochtend.

"*" geeft vereiste velden aan