Kinderen van 0 tot en met 6 jaar gebruiken media niet alleen langer, maar ook steeds vaker alleen. Ouders maken zich zorgen over hoe ze het mediagebruik van hun kind in de hand kunnen houden. Dit blijkt uit een review van zeven jaar Iene Miene Media-onderzoek. “Gebruik media vooral samen en niet als surrogaat in de opvoeding”, adviseert hoogleraar Peter Nikken.
[su_note note_color=”#def5ff” radius=”0″]Het onderzoek is gepresenteerd bij de start van de Media Ukkie Dagen 2019. Deze vinden plaats van 29 maart tot en met vrijdag 5 april en hebben als thema: ‘Van speen tot game’. Diverse organisaties, zoals bibliotheken, CJG’s en kinderopvang, organiseren door heel Nederland meer dan 120 activiteiten of informatiebijeenkomsten voor (groot)ouders en (professionele) opvoeders en hun ukkies om hen te ondersteunen bij de mediaopvoeding.[/su_note]
Uit het onderzoek, uitgevoerd met hogeschool Windesheim, blijkt dat jonge kinderen gemiddeld 106 minuten per dag achter de tablet, smartphone of tv zitten. In 2012 was dit nog 90 minuten. Van de kinderen tussen de 0 en 6 jaar is 30 tot 50% zelfstandig bezig met digitale verhaaltjes, educatieve applicaties, avonturenspelletjes en YouTubefilmpjes of bekijkt programma’s. Ook die percentages waren beduidend lager in 2013 en 2014. Ouders zijn media meer gaan waarderen als hulp bij de opvoeding van hun jonge kind en zetten media steeds vaker in als zoethouder, beloning of voor ontspanning – zo blijkt uit de review.
Zoethouden
Ook uit een recente enquête, gehouden onder het Landelijk Ouderpanel van Stichting Opvoeden.nl, blijkt dat de helft van de ouders media inzet als ze bijvoorbeeld bezig zijn met een huishoudelijke taak zoals koken. Verder zetten ouders media bij hun kleine kinderen in als ‘lokkertje’ om het bordje leeg te eten, maar ook om samen te ontspannen, of als hun kind vermoeid of ziek is.
Peter Nikken, hoogleraar Mediaopvoeding en lector Jeugd en media bij hogeschool Windesheim: “Het is in de moderne drukke tijd begrijpelijk dat ouders hun kinderen al op jonge leeftijd met makkelijk te gebruiken smartphones of tablets zoethouden. Maar we weten ook uit onderzoek dat veel direct contact met de (groot)ouders en het ontdekken van de echte driedimensionale wereld heel belangrijk zijn voor de ontwikkeling. Het is daarom van belang om ouders te informeren over goed mediagebruik in huis. Gebruik media vooral samen en niet als surrogaat in de opvoeding. Veel media gebruiken op jonge leeftijd verhoogt de kans op veel gebruik op oudere leeftijd, en kan een minder goede ontwikkeling tot gevolg hebben”.
Onvoldoende onderdeel van opvoedinformatie
Mediaopvoeding maakt nog niet altijd vanzelfsprekend onderdeel uit van de opvoedinformatie, zo blijkt uit een veldscan onder een tiental professionals, verricht door het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) in opdracht van het Netwerk Mediawijsheid. Volgens de veldscan, stellen ouders vooral indirecte vragen over de mediaopvoeding van hun kinderen. En dat vraagt om een proactieve houding van professionals op het gebied van mediaopvoeding. Dit is soms lastig, omdat niet alle professionals er zelf niet mee zijn opgegroeid, de kennis en ontwikkelingen op dit gebied snel gaan en het vinden van goede informatie soms wat sprokkelwerk vraagt.
Daarnaast blijkt uit de interviews dat de beschikbare kennis lastig te vertalen is naar de praktijk en dat er meer behoefte is aan tastbare tools om gesprekken met ouders over mediaopvoeding te vergemakkelijken. Verder geven ze aan graag een eenduidige boodschap aan ouders te willen geven. Een richtlijn kan hier mogelijk bij van pas komen.
[su_note note_color=”#def5ff” radius=”0″]Tijdens de Media Ukkie Dagen worden praktische tips & tricks geboden aan ouders en opvoeders. Zo wordt er iedere dag een kant van de MediaDiamant uitgelicht. De MediaDiamant is een handige wegwijzer met tips voor opvoeders en professionals om kinderen mediawijs op te laten groeien. [/su_note]
Overige interessante onderzoeksuitkomsten
- Ouders stellen weinig concrete, directe vragen over de mediaopvoeding van hun kinderen aan beroepskrachten. Wel stellen ouders regelmatig vragen die indirect over de mediaopvoeding gaan. Een voorbeeld hiervan is een ouder die een vraag heeft omtrent het slecht inslapen van het kind en waarbij, na doorvragen, ook de invloed van het gebruik van media hierop ter sprake kwam. Verder zijn er in de praktijk al professionals die mediaopvoeding als aandachtsgebied hebben. Collega’s kunnen op hen terugvallen met hun vragen. (Veldscan mediaopvoeding)
- Onder de jonge kinderen die media zonder begeleiding gebruiken, zijn opvallende verschillen. Kinderen uit lager opgeleide gezinnen spelen wat vaker alleen avonturenspelletjes, terwijl kinderen uit hoger opgeleide gezinnen relatief vaker zelfstandig educatieve applicaties gebruiken. In intacte gezinnen spelen kinderen overigens ook vaker alleen educatieve spelletjes, terwijl alleenstaande ouders die vaker met hun kind samen gebruiken. (Iene Miene Media review)
- Ouders schatten de mediavaardigheid van hun kinderen eerder vrij laag in. Wel menen ouders (vooral sinds 2014) dat hun kinderen vaardiger zijn met media dan voorheen. Met name oudere kinderen binnen de doelgroep van 0-6 jaar zijn volgens hun ouders in 2018 meer mediavaardig dan in 2012. (Iene Miene Media review)
- In de afgelopen 7 jaar zijn de opvoedvragen of -zorgen redelijk constant in urgentie. Meest prangend is het garanderen van veiligheid, ongeschikte inhoud herkennen en weten wat normaal mediagebruik is en dit in de hand kunnen houden. Opvallend is wel dat de vraag hoe ouders het dagelijks mediagebruik van hun kind in de hand kunnen houden veel urgenter is geworden sinds 2012. (Iene Miene Media review)
- Het mediabezit is ook bij kinderen zelf toegenomen, vooral in gezinnen waar ouders de opvoeding samen doen. Over de jaren heen groeide het aantal jonge kinderen met eigen media op de slaapkamer, zoals een (kinder)laptop (gestegen van 2% naar 5%) of een smartphone of (kinder)tablet (beide van 0% naar 8%). (Iene Miene Media review)
Verder lezen
- Mediawijzer.net – Platform voor mediawijsheidprofessionals
- Mediawijsheid.nl – De betrouwbare wegwijzer in veilig en slim gebruik van (digitale) media
- HoeZoMediawijs.nl – Jeugdwebsite over leuk, veilig en slim gebruik van (sociale) media
