Obesitas vóór zwangerschap verdubbelt risico op complicaties

Ongeveer 34% van de vrouwen met een normaal gewicht krijgt te maken met zwangerschapscomplicaties, zoals een hoge bloeddruk, zwangerschapsvergiftiging, diabetes, keizersnede, vroeggeboorte en een te laag of juist te hoog geboortegewicht. Voor vrouwen met ernstige obesitas voor de zwangerschap was dit maar liefst 60%.

Zowel obesitas voor, als te veel gewichtstoename tijdens de zwangerschap komen vaak voor. Vrouwen die kampen met overgewicht of obesitas als zij zwanger worden, hebben een veel grotere kans op complicaties tijdens de zwangerschap en bij de geboorte van het kind, dan vrouwen met een gezond gewicht. Het effect van gewichtstoename tijdens de zwangerschap op complicaties is lager dan werd aangenomen.

Dat blijkt uit een groot internationaal onderzoek onder leiding van Ellis Voerman, Romy Gaillard en Susana Santos onder ruim 196.000 moeders en hun kinderen uit 25 verschillende studies uit Europa en Noord-Amerika,

Voorkom hoog aanvangsgewicht

Ellis Voerman en Romy Gaillard, respectievelijk promovendus en universitair docent bij Generation R, waren betrokken bij de metastudie. “Meer specifiek keken we naar twee fenomenen”, zegt Voerman. “We onderzochten het mogelijke verband van zwangerschapscomplicaties met enerzijds een te hoog gewicht bij aanvang, en anderzijds met de toename van gewicht tijdens de zwangerschap. De voornaamste uitkomst van het onderzoek is dat vooral het hoge ‘aanvangsgewicht’ van invloed is. Met andere woorden, vrouwen met overgewicht of obesitas bij het begin van de zwangerschap, hebben een relatief grote kans op problemen, zoals zwangerschapsvergiftiging of een hoge bloeddruk. Dit kan niet alleen serieuze gevolgen voor henzelf hebben, maar ook voor het kind.” De gewichtstoename tijdens de zwangerschap bleek minder van belang voor het risico op complicaties .

Risico’s voor moeder en kind

Het onderzoek beschouwt een aantal veel voorkomende complicaties: zwangerschapsvergiftiging, hypertensie (hoge bloeddruk), zwangerschapsdiabetes, vroeggeboorte, een keizersnede en een te klein of een te groot kind bij geboorte.
Gaillard vertelt: “We hebben gekeken naar het absolute risico op complicaties voor vrouwen in de verschillende gewichtscategorieën. Zwangerschapscomplicaties voor moeder en kind traden op bij 34% van de vrouwen, die met een normaal gewicht zwanger werden. Bij vrouwen met ernstige obesitas was dit ruim 60%. Van de vrouwen met zeer ernstige obesitas bij aanvang én een flinke gewichtstoename tijdens de zwangerschap, had maar liefst 94% zwangerschapscomplicaties. Kinderen met een te hoog of een te laag geboortegewicht kunnen vlak na de geboorte, maar ook later in hun leven, gezondheidsproblemen krijgen. Er zijn dus risico’s voor zowel moeder als kind.”

Lichamelijke stresstest

“De zwangerschap is toch een soort stresstest voor je lichaam”, zegt Voerman. “Het lichaam past zich aan om te zorgen dat het ongeboren kind optimaal kan groeien en zich kan ontwikkelen in de baarmoeder. Zwangere vrouwen met overgewicht of obesitas lopen meer risico dat de normale aanpassingen van het lichaam aan de zwangerschap minder goed verlopen. Daardoor is er meer kans op complicaties.”