Vanaf 2018 krijgt ieder kind in de kinderopvang een eigen mentor. “Met name voor kwetsbare kinderen die speciale aandacht vragen, kan een mentor van grote betekenis zijn”, vertelt Kirsten Fröhlich. “Hetzelfde geldt voor kinderen die je normaal gesproken misschien niet eens zo opvallen.”
De Wet Innovatie en Kwaliteit Kinderopvang (IKK) op 1 januari 2018 in werking getreden, moet kwaliteit en toegankelijkheid van de kinderopvang verbeteren. Een onderdeel vormt de introductie van het mentorschap. “De kinderopvang moet dit wel serieus oppakken en vormgeven”, vindt Kirsten Fröhlich, leidinggevende en VIB-er bij Kindercentrum ’t Kickertje. “Dus niet zeggen van ‘dan doen wij allang’ om vervolgens alleen op papier inhoud te geven aan deze nieuwe kwaliteitsimpuls.”
Extra alertheid
Het begint volgens Fröhlich met openstaan voor kinderen die anders zijn en iets anders nodig hebben. “Als een kinderopvangorganisatie bereid is de eigen werkwijze soms een beetje los te laten, dan ben je al een heel eind. Een bijzonder kind vraagt om extra alertheid van een pedagogisch medewerker. Het is de kunst om hun natuurlijke veerkracht te vergroten. Door een kind een vaste contactpersoon (mentor) toe te wijzen, kan het gemakkelijker een band opbouwen. Het is belangrijk om het kind beter te leren kennen en de lastige momenten te weten, bijvoorbeeld het ophalen, eten of ergens voor moeten kiezen.” De mentorrol gaat echter verder. “Aandachtspunt voor de mentor is dat deze bereid moet zijn om eventuele (voor)oordelen over een kind los te laten en zijn/haar eigen voorkeur en gewoontes aan de kant moet kunnen zetten. Wat daar voor nodig is, is dat de mentor zichzelf goed kent en zich kan inleven in de leefwereld en de emoties van het kind. Empathie en een mentaliserend vermogen is weliswaar niet iedereen gegeven, maar je kunt dit wel ontwikkelen. Door de gevoelens van jezelf en het kind te benoemen, geef je jezelf en het kind inzicht en houvast.”
Overleg en afstemming
Samenwerking met derden, bijvoorbeeld school of het CB / CJG of Integrale Vroeghulp, biedt eveneens kansen om een bijzonder kind beter te begeleiden. “Van belang is ook het ondersteunen van ouders. Dit doe je door een luisterend oor te zijn, mee te denken en tijdig door te verwijzen. De kinderopvang kan een ouder verwijzen en vice versa. Overleg en afstemming, zowel op organisatorisch als beleidsniveau, is hierbij belangrijk. Daarnaast denk ik dat het mentorschap opgenomen zou moet worden in het kwaliteitsbeleid van een kindercentrum. Het mentorschap kan meegenomen worden in de deskundigheidsbevordering of het opleidingsplan van een organisatie.”
Geen trucje
Fröhlich waarschuwt niet te lichtzinnig om te gaan met de invulling van het mentorschap. “Het is geen trucje dat kan worden aangeleerd, maar een competentie die je moet ontwikkelen. Het gaat niet alleen om kennis en vaardigheden, maar ook om inzicht en een houding waaruit betrokkenheid en belangstelling voor het kind en de ouders blijkt. Als pedagogisch medewerker neem je jezelf als hele persoon mee. Niet alleen je kennis en ervaring, maar ook je gevoel, je overtuigingen en je persoonlijke geschiedenis. Bijzondere kinderen zijn kinderen die ons werk soms heel lastig kunnen maken maar tegelijkertijd maken zij ons werk ook heel mooi, leerzaam, boeiend en de moeite waard. Vertrouwen in het kind en zelfvertrouwen zijn de benen waarop je als mentor staat. Vertrouwen in de goede motieven en de goede wil van het kind, ook als het kind het tegenovergestelde bij je oproept. Dat is geen gemakkelijke opgave.”
Inspireren
Het mentorschap in de kinderopvang staat nog in de kinderschoenen. Toch is het zeker niet nieuw. Tijdens het Congres Passende Kinderopvang op 24 mei verzorgt Fröhlich een workshop over dit onderwerp. “We zullen dieper ingaan op wat het mentorschap van een speciaal kind van een pm’er vraagt. Een goede mentor is zich bewust van de effecten die bepaalde ervaringen, omstandigheden, ziekte, handicap of andere problemen op kinderen en hun ouders kunnen hebben en gaat daar op een respectvolle en ondersteunende manier mee om. Daar wil ik het met de deelnemers over hebben. Tijdens de workshop wil ik mensen ook ervaringen laten uitwisselen. Wat gaat goed, waar loop je tegenaan? Mijn doel is dat mensen geïnspireerd en met nieuwe ideeën naar huis gaan en met de wetenschap dat zij echt het verschil kunnen maken voor een kind.”
Alle informatie over het Congres Passende Kinderopvang op 24-05-2018 >>
Mentor van een bijzonder kind
Onlangs schreef Fröhlich onder deze titel een blog over het mentorschap in de kinderopvang, zie kinderopvangtotaal.nl
