Negen procent van de moeders met een kind van 0-4 jaar heeft tijdens de zwangerschap weleens gerookt. Dit blijkt uit de Monitor Zwangerschap en Middelengebruik van het Trimbos-instituut. Dit betreft vaker jonge moeders (18-24 jaar), moeders met een lage of middelbare opleiding en moeders die zonder partner wonen. Het alcoholgebruik tijdens de zwangerschap blijkt beperkt.

In de vier weken voor de zwangerschap rookte 17 procent van de moeders. Tijdens de zwangerschap daalde het percentage. Van de 9 procent van de moeders die op enig moment tijdens de zwangerschap hadden gerookt, deed 5 procent dit gedurende alle trimesters en 4 procent gedurende één of twee trimesters. Na de zwangerschap stijgt het percentage rokers weer: 13 procent van de moeders had in de vier weken voor het onderzoek gerookt. Iets minder dan de helft van de moeders die tijdens de zwangerschap succesvol zijn gestopt met roken, begint hier na de zwangerschap weer mee.

Aanknopingspunten voor preventie

De meeste vrouwen (88%) die in de maand vóór de zwangerschap rookten, proberen direct of in de loop van de zwangerschap te stoppen met roken. Vier op de vijf houden dit ook tot het eind van de zwangerschap vol. Opvallend is dat slechts 11% van de moeders een hulpmiddel of stopmethode heeft gebruikt bij de stoppoging. Dit biedt aanknopingspunten voor preventie. Ondersteuning bij stoppen met roken, met name in de vorm van psychosociale interventies, vergroot namelijk de kans op succesvol stoppen.

Partners vereisen eveneens aandacht

De rokende partners van zwangere vrouwen passen tijdens de zwangerschap in ruim de helft van de gevallen (57%) hun rookgedrag niet aan, een derde (32%) mindert met roken en een klein deel (7%) stopt met roken. Na de zwangerschap is een vergelijkbaar patroon zichtbaar, bijna twee derde (64%) blijft evenveel roken, iets meer dan een kwart (27%) is minder gaan roken en 5% is gestopt. Er is dus nog winst te behalen door ook partners te stimuleren en te steunen bij het (blijvend) stoppen met roken.

Advertentie

Alcoholgebruik beperkt

Uit de monitor blijkt verder dat in de vier weken voor de constatering van de zwangerschap 43 procent van de moeders alcohol heeft gedronken. Gemiddeld dronken de moeders áls ze in de vier weken voor de zwangerschap dronken, minder dan twee glazen per keer. Bijna vijf procent van de moeders heeft ook nog alcohol gedronken toen zij wisten dat ze zwanger waren (4,6%), in de meeste gevallen ging het daarbij om een paar slokjes (87%). Moeders met een hoog opleidingsniveau hadden vaker tijdens de zwangerschap gedronken dan moeders met een middelbaar of laag opleidingsniveau (respectievelijk 6,3%, 2,7% en 3,5%).

Conclusies en aanbevelingen

Het terugdringen van middelengebruik door ouders voor en tijdens, maar ook na de zwangerschap is van groot belang voor een goed verloop van de zwangerschap en het gezond opgroeien van het kind. De Taskforce Rookvrije Start initieert dit jaar verschillende landelijke activiteiten voor zorgprofessionals om tabaksgebruik door (aanstaande) ouders te ontmoedigen. Ook op het gebied van alcohol tijdens de zwangerschap zijn er maatregelen ter preventie.

Meer weten?

De bevindingen zijn samengevat in de Factsheet Monitor Zwangerschap en Middelengebruik. Klik hier voor meer informatie over de Taskforce Rookvrije Start.

 

Vakblad Vroeg is er voor professionals die werken in de geboortezorg en met kinderen tot zeven jaar en hun ouders. Een abonnement kost slechts €28,- per jaar.

Ontdek ons VROEG-magazine

Vakblad Vroeg is er voor professionals die werken in de geboortezorg en met kinderen tot zeven jaar en hun ouders. Sleutelwoorden zijn preventie, vroegtijdige onderkenning en vroeghulp. Ons kwartaalmagazine biedt achtergrond en verdieping. Een abonnement kost slechts € 28,- per jaar.

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen op het gebied van de geboortezorg en de zorg rond het jonge kind en zijn ouders? Schrijf je dan in voor onze wekelijkse nieuwsbrief. Deze verschijnt iedere dinsdagochtend.

"*" geeft vereiste velden aan