Meer aandacht nodig voor mondzorg op baby- en peuterleeftijd

Mondzorg komt voor veel kinderen te laat. Daarom zetten diverse consultatiebureaus sinds kort mondzorgcoaches in ter verbetering van de mondgezondheid van peuters. De Hogeschool Utrecht gaat de effecten van dit initiatief onderzoeken.

De meeste kinderen bezoeken pas na het vierde levensjaar voor het eerst een tandarts. Maar veel kinderen hebben dan al cariës. Veel ouders weten niet dat mondzorg voor kinderen verzekerd is. Daardoor bereikt beschikbare preventieve mondzorg te weinig kinderen. Om dit ongewenste patroon te doorbreken starten consultatiebureaus het preventieproject ‘Gezonde Peutermonden’. Dit programma is gericht op het bevorderen van mondhygiëne en preventie van cariës ter verbetering van de mondgezondheid bij peuters.

Mondzorgcoach
In het kader van het rijksvaccinatieprogramma komen kinderen tot hun vierde jaar met hoge bezoektrouw (bijna 95%) en met grote regelmaat naar het consultatiebureau. Dit biedt een geweldige mogelijkheid voor preventieve mondzorg voor kinderen op jonge leeftijd, en een uitstekende kans om daarmee ook kinderen uit de lage SES-groepen te bereiken.

Mondgezondheidsvoorlichting is een van de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) basistaken. Om deze basistaak te ondersteunen wordt tijdens de duur van het project een mondzorgcoach op het consultatiebureau gedetacheerd. Aansluitend aan de reguliere consultatiebureaubezoeken geeft de mondzorgcoach een geïndividualiseerd preventief mondzorgprogramma aan baby’s en peuters. Dit programma is gebaseerd op het succesvolle Schotse Childsmile Project en het Gewoon Gaaf programma van het Ivoren Kruis.

Eerstelijns
De mondzorgcoaches zijn eerstelijns mondzorgprofessionals (mondhygiënisten, tandartsen en preventie-assistentes) met ervaring en affiniteit met kinderen. Zij krijgen scholing en training over Gewoon Gaaf van het Ivoren Kruis en een op maat gemaakte scholing over motivational interviewing.

Het preventieprogramma is complementair aan en zal niet interfereren met de gebruikelijke zorgafspraken in de mondzorgpraktijk. Tandartsen en mondhygiënisten uit de regio’s waar het project Gezonde Peutermonden plaats gaat vinden, ontvangen een extra brief met meer uitleg over het project.

Effectevaluatie
Hogeschool Utrecht onderzoekt de effecten van dit preventieprogramma in verschillende regio’s. In totaal nemen 400 kinderen aan dit onderzoek deel. De reguliere contacten en de zorg op het consultatiebureau blijven hetzelfde. De helft van de kinderen ziet daarnaast ook een mondzorgcoach. Op tweejarige en vierjarige leeftijd worden cariës en mondhygiëne bij alle deelnemende kinderen bepaald en de gedragsaspecten van ouders gemeten. Ook wordt de kosteneffectiviteit van het preventieprogramma geëvalueerd en worden de mogelijkheden voor de brede implementatie geïnventariseerd. De resultaten hiervan zijn over ongeveer twee jaar beschikbaar.