Slaapproblemen bij jonge kinderen zijn er altijd wel geweest. “Alleen neemt door allerlei factoren de impact hiervan hand over hand toe”, aldus kinderarts en somnoloog Nele Vandenbussche. “Eerste stap bij een hulpvraag is kijken naar een medische oorzaak”, adviseert zij. “Minstens zo belangrijk is oog hebben voor de ouders. Als zij uitgeput zijn, ontbreekt vaak de energie om uitvoering te geven aan de behandeladviezen.”
De laatste jaren merken hulpverleners een toename van het aantal jonge kinderen dat kampt met in- en doorslapen. Eén van de factoren is dat jonge kinderen tegenwoordig steeds vaker te maken hebben met drukke programma’s. Nele Vandenbussche: “Ze zitten op sport, muziek, een jeugdclub, noem maar op. Daar komt bij dat in de huidige maatschappij van tablets, televisie en computerspelletjes het brein te weinig tijd heeft om voldoende te rusten en te ontspannen. Het gaat maar door en door. Dat alles bij elkaar heeft invloed op de slaapkwaliteit.”
Nadelig in dit verband is het blauwe licht van tabletschermen, te meer daar deze heel dicht bij de ogen worden gehouden. “Dat licht geeft een signaal aan je biologische klok dat de dag begint. Dus als je dat nog voor het slapengaan doet, dan heeft dat een negatieve invloed op het slaapritme en de slaapkwaliteit.”
Impact op ouders
Opmerkelijk is dat de slaapproblemen bij jonge kinderen vaak meer impact heeft op de slaap van de ouders dan op het kind zelf. “Kinderen worden vaak op momenten in de nacht wakker waarbij ze eigenlijk al wat lichter slapen. Maar bij de ouders kan dat op elk willekeurig moment van de slaap zijn. Bovendien hebben vaders en moeders meer verantwoordelijkheden, waardoor de onderbroken nachtrust meer inhakt op hun functioneren in het dagelijks leven.” Om die reden is het van belang dat zorgprofessionals niet alleen naar het slaapprobleem van het kind kijken, maar ook aandacht hebben voor de ouders. “Denk bijvoorbeeld mee aan oplossingen zodat ze er niet aan onderdoor gaan. Te meer daar ouders voor het slagen van een gedragsmatig behandeltraject energie nodig hebben.”
Wachtlijst
Bij ouders is er vaak grote ongerustheid over een mogelijk medische oorzaak van het slaapprobleem van hun kind. Belangrijk om te weten, is dat dit bij jonge kinderen maar heel zelden het geval is. “Het heeft vaker met gedrag en overprikkeling te maken. Dat wil dan overigens niet zeggen dat het daarom een minder groot probleem is voor het kind en de ouders. Het is echter geen ziekte waar een medicijn of operatie voor nodig is.” Toch wordt dit nog te weinig onderkend. De gevolgen hiervan merkt zij vrijwel iedere dag in haar werk bij het centrum voor slaapgeneeskunde Kempenhaeghe. “Voordat ik cliënten spreek, staan ze vaak maanden op de wachtlijst. Al die tijd is er niet aan een oplossing gewerkt. Als dan blijkt dat er medisch niets mis is, zijn er al die tijd kansen gemist.”
