Anders dan velen denken, kunnen  media bijdragen aan de ontwikkeling van jonge kinderen. Wel is het van belang dat de kinderen de mediaproducten niet alleen bewust kiezen, maar ze ook samen met volwassenen gebruiken en er met hen over praten. De leerpunten op een rij.

Zorgen over mediagebruik door kinderen zijn er genoeg. Daarom is er voor ouders sinds kort de MediaDiamant: een soort schijf van vijf voor de mediaopvoeding. Maar media kunnen ook positieve invloed kunnen hebben. Van belang is dat kinderen niet zomaar een film kijken, maar eentje die past bij de leeftijd en de interesse. Hetzelfde geldt voor games, websites, apps, tv en boeken.

Taal is de basis

Wat kinderen leren, hangt vooral af van de omstandigheden. Een kind leert altijd meer als hij via taal kan verwerken wat hij gezien heeft. Je hoeft niet elk tv-programma te ‘overhoren’, maar door een kind hardop te laten denken over wat hij ziet of meemaakt, leert hij meer. “Zou jij het ook zo doen?” “Vind jij dit een goede oplossing, of zou het anders kunnen?” – allemaal vragen die een kind aan het denken zetten. Vanaf dat ze kunnen praten, kunnen ze hardop denken en vinden ze vragen die daartoe uitnodigen, leuk. Tot ver in de puberteit. Gebruik media daarvoor.

Leerpunten

Wat kinderen kunnen leren van media is heel divers. Denk aan:

  • talige kennis, geletterdheid en gecijferdheid – zoals woordenschat, verhaalstructuur, oefenen met letters en cijfers, getalbegrip;
  • concepten en tegenstellingen – zoals groot-klein, meer-minder enz.;
  • kennis van de wereld – vooral in verhalen, maar ook in filmpjes waarin dingen uitgelegd worden, hoe dingen werken (denk aan alles wat ze zichzelf kunnen leren door naar YouTube-filmpje te kijken), omgaan met nieuws;
  • omgaan met emotiesempathie (je kunnen inleven in iemand anders);
  • communiceren op afstand (met alle beperking als je elkaar niet ziet) en de problemen oplossen die daaruit voorkomen;
  • handigheid (met je vingers), snelheid en oog-hand-coördinatie;
  • het selecteren van belangrijke informatie, situaties analyseren;
  • problemen oplossen en hoe je daarbij kunt samenwerken met anderen (in games bijvoorbeeld), met geduld en doorzettingsvermogen;
  • omgaan met tegenslag (via sociale media maar ook in games krijgen kinderen te maken met nare ervaringen en vervelende opmerkingen – leren relativeren helpt);
  • creativiteit – denk aan alle manieren die ze gebruiken om zichzelf te uiten, van mooie foto’s op Instagram tot een eigen YouTube-kanaal of blog.

Baby’s tot 3 jaar

Voor baby’s geldt dat je veel moet praten. Lees samen gewone boekjes en kijk vanaf 1,5 jaar samen filmpjes, maar laat ze er nooit mee alleen. Ze leren er namelijk niets van en verliezen tijd om hun omgeving te leren kennen met hun zintuigen. Leuk om samen te doen is videobellen met iemand die ze kennen (oma en opa bijvoorbeeld) via Skype, Whatsapp of Facetime. Digitale prentenboeken moeten pas na de gewone boekjes komen. Heel jonge kinderen zijn snel afgeleid. Snelle beeldwisselingen kunnen ze helemaal niet volgen.

Advertentie

Vanaf 3 jaar

Vanaf 3 jaar begint een kind verhaaltjes te begrijpen. Digitale prentenboeken worden dan interessant. Let wel op dat alles wat je met zo’n app kunt doen niet te veel afleidt van het verhaal. Kleuters vinden het leuk om boeken te lezen en tv-programma’s of filmpjes te kijken over andere kinderen. Als je het samen met je kind doet, leert hij of zij er meer van, omdat je erover praat. Vooral praten over emoties is nu belangrijk. Zo leren ze de woorden voor verdriet, angst, boosheid en blijdschap enz. Er zijn veel leuke apps die hierop aansluiten.

Voor een goede ontwikkeling is het niet nodig om iets op internet te doen: gewone boekjes en zo nu en dan een rustig tv-programma is ook prima. Zorg voor de balans: niet te lang achter elkaar met een beeldscherm en alleen rustige tv en gewone boekjes vlak voor het slapen gaan.

Vanaf 6 jaar

Als kinderen leren lezen en schrijven, wordt ook hun mediagebruik anders. Zo pakken ze ineens zelf een boekje en kunnen ze zelfstandig iets opzoeken op internet. Nog steeds vinden ze het leuk om samen met een volwassene iets te doen, maar ze kunnen het nu ook soms wel even alleen. Wel is het belangrijk om goede mediaproducten uit te zoeken. Let daarbij op wat ze interessant vinden, waar ze iets over willen weten, hoe gevoelig ze zijn voor enge dingen, hard geluid en zielige verhalen. Houd rekening met je kind en besteed aandacht aan het zoeken van goede films, tv-programma’s, websites, boeken en apps. Blijf praten, want ze zijn nog volop aan het leren over het verschil tussen echt en nep, en over welke waarden en normen ertoe doen. Wat je ook doet, blijf in ieder geval voorlezen.

Bron: Bureau Jeugd en Media

Vakblad Vroeg is er voor professionals die werken in de geboortezorg en met kinderen tot zeven jaar en hun ouders. Een abonnement kost slechts €28,- per jaar.

Ontdek ons VROEG-magazine

Vakblad Vroeg is er voor professionals die werken in de geboortezorg en met kinderen tot zeven jaar en hun ouders. Sleutelwoorden zijn preventie, vroegtijdige onderkenning en vroeghulp. Ons kwartaalmagazine biedt achtergrond en verdieping. Een abonnement kost slechts € 28,- per jaar.

AdvertentieAbonneren op lentenummer
Meld je aan voor de nieuwsbrief

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen op het gebied van de geboortezorg en de zorg rond het jonge kind en zijn ouders? Schrijf je dan in voor onze wekelijkse nieuwsbrief. Deze verschijnt iedere dinsdagochtend.

"*" geeft vereiste velden aan