Onlangs besteedde Vroeg aandacht aan de bevindingen van een Zweeds onderzoek, gepubliceerd in Jama Network, over de link tussen het krijgen van autisme en adhd na een keizersnede. Zie: Keizersnede vergroot kans op autisme en adhd. Inmiddels zijn er vanuit de wetenschap verschillende kritische reacties op het oorspronkelijke onderzoek gekomen.
Duidelijk wordt dat de conclusies die in het onderzoek worden getrokken met de nodige reserves moeten worden geïnterpreteerd en dat er nader onderzoek nodig is. Hieronder delen wij twee reacties die door ons zijn vertaald.
Oorzakelijk verband onduidelijk
“Dit is een interessante en goed uitgevoerde meta-analyse van resultaten van neurologische ontwikkeling bij een indrukwekkend groot aantal bevallingen (meer dan 20 miljoen) uit meer dan 60 onderzoeken uitgevoerd in 19 verschillende landen. De centrale bevindingen zijn dat bevallingen met behulp van keizersneden worden geassocieerd met een toename van 33% in het risico van autisme spectrum stoornis (ASS) en een toename van 17% van aandachtstekortstoornis / hyperactiviteitstoornis (ADHD).
De grote vraag is: wat is het oorzakelijk verband dat deze bevindingen ondersteunt? Vanwege de aard van de studie waren de onderzoekers niet in staat om de vele factoren die de wijze van bevallen konden koppelen aan neurologische uitkomsten, adequaat aan te passen; deze omvatten onder meer de leeftijd van de moeder, indicatie voor al dan niet een keizersnede, geslacht van de nakomelingen, zwangerschapsduur bij de bevalling, predispositie van onderliggende of genetische risicofactoren, blootstelling aan antibiotica (hetzij tijdens de bevalling of daarna), blootstelling van moeder of kind aan geneesmiddelen, borstvoeding en duur, gezondheid van kinderen en blootstelling aan het milieu. Hun gegevens suggereren dat deze en misschien andere verstorende factoren een grote impact hebben op de bevindingen. Daarom is, zoals de auteurs openlijk erkennen, verder onderzoek nodig om de impact van al deze mogelijke factoren te ontleden om te zien of en hoe een keizersnede een causale rol speelt bij neurologische en psychiatrische aandoeningen. ”
Professor Jeffrey Keelan is Deputy Director of the Women and Infants Research Foundation at the University of Western Australia
Correcties voor zwangerschapsduur onduidelijk
“Er bestaat inmiddels bewijs genoeg dat vroeggeboorte sterk wordt geassocieerd met ontwikkelingsachterstand en autisme (Agrawal et al, Pediatrics, 2018). Een succesvolle vaginale geboorte wordt om puur biologische redenen steeds onwaarschijnlijker met toenemende prematuriteit, waardoor een keizersnede steeds waarschijnlijker wordt. Hierdoor is het niet zo gek dat autisme wordt geassocieerd met een keizersnede.
In epidemiologische termen zal elke ruwe (niet-gecorrigeerde) associatie van autisme met een keizersnede waarschijnlijk niet worden gecorrigeerd voor de zwangerschapsduur bij de geboorte. Het is niet duidelijk in hoeverre de 63 onderzoeken de juiste correcties voor zwangerschapsduur hebben aangebracht. In dit artikel is er in ieder geval geen sprake van een belangrijke waarschuwing – en wordt ook niet vermeld of de aard of het type aanpassing voor de zwangerschapsduur een cruciale vereiste was bij de beoordeling door de auteurs van de kwaliteit van de individuele studies die ze kozen om op te nemen in hun meta-analyse.
Gezien het feit dat de auteurs hun lezers willen overtuigen dat een keizersnede op zichzelf een causale factor kan zijn voor ongunstige uitkomsten zoals autisme en ADHD, is meer informatie nodig om hun werk te kunnen evalueren. ”
Associate Professor Peter Baghurst is from the Faculty of Health Sciences at the University of Adelaide
Meer reacties
Overige reacties zijn te vinden op https://www.scimex.org/newsfeed/c-section-birth-linked-to-autism-and-adhd
