Een integrale aanpak van ernstige onveiligheid in gezinnen is in de praktijk bijzonder moeilijk realiseerbaar. Een nieuwe methode, de GIPS, biedt een gestructureerde vorm van samenwerken. Uit een pilot blijkt dat de aanpak tot positieve resultaten leidt.
In veel gezinnen is sprake van kindermishandeling, partnergeweld, seksueel misbruik en verwaarlozing. De GIPS is een methodiek voor intensieve intersectorale (bemoei)zorg bij deze gezinnen. De aanpak richt zich op een gezamenlijke aanpak die beschadigde gezinnen omhult en ondersteunt. De GIPS sluit aan op het triage-instrument van Veilig Thuis.
GIPS als noodverband
GIPS staat voor Gestructureerde & Gezinsgerichte Intersectorale Professionele Samenwerking. GIPS is ook een metafoor voor de gezamenlijke aanpak die een gebroken gezin omhult en ondersteunt waarbinnen het kan genezen en herstellen, zoals een GIPSverband voor een gebroken arm. De GIPS is een zorgtraject op maat voor en met een gezin waar sprake is van structurele ernstige onveiligheid.
De aanpak verloopt in fasen. De casusregisseur betrekt steeds professionals die op dat moment met het gezin werken en specialisten die vanuit hun expertise in die fase een bijdrage kunnen leveren. Tijdens de GIPSoverleggen wordt onder leiding van een voorzitter (de GIPSmeester), ten dienste van en in samenwerking met het gezin, eerst een plan voor de directe veiligheid opgesteld, dan een plan voor risicogestuurde zorg, en vervolgens een plan voor herstelgerichte zorg. De GIPSplannen worden binnen het traject steeds doorgegeven aan de (nieuwe) professionals die betrokken raken bij het gezin. De regie op de veiligheid blijft bij de casusregisseur en de GIPS borgt de inhoud en de continuïteit van het proces.
GIPSonline
Bij de eerste twee GIPSoverleggen wordt met de gezinsleden intensief samengewerkt voor en na het GIPSoverleg, maar de gezinsleden zijn niet fysiek aanwezig. Om de continuïteit van de zorg voor deze gezinnen te borgen is een intersectorale tool onontbeerlijk. De methodiek is daarom beschikbaar binnen een digitale werkomgeving (www.gipsonline.org ). GIPSonline is onontbeerlijk in het elkaar op de hoogte houden van de essentiële afspraken. Het is een leidraad in de samenwerking. Bovendien is er een koppeling met het monitoren van de resultaten, opleiding en supervisie.
Focus op herstel veiligheid
De GIPS is de tot nu toe ontbrekende methodiek voor samenwerking en samenhang in de zorg die stuurt en toetst zowel op het niveau van de inhoud van zorg als op het niveau van de organisatie van de zorg. De GIPS voldoet aan alle aanbevelingen van de Inspecties ‘Samenwerkend Toezicht Jeugd’ en voldoet ook aan de door het veld gewenste uitgangspunten voor de aanpak bij ernstige zich herhalende onveiligheid, geweld en misbruik in gezinnen: resultaatgericht, met de focus op herstel van veiligheid in de relaties binnen het gezinssysteem op de korte en op de lange termijn, waarbij alle expertise op het juiste moment en optimaal wordt ingezet.
Herstel veiligheid
GIPS is als pilot uitgevoerd in de regio Utrecht bij een voormalig bureau Jeugdzorg. Uit de evaluatie van de pilot komt naar voren dat deelname aan de GIPS inderdaad leidt tot herstel van de veiligheid van kinderen in hun dagelijkse leven. Ook leidt de GIPS tot een betere samenwerking tussen de professionals en ondersteunt en versterkt de GIPS de regierol van de casusregisseur.
