In tegenstelling tot wat eerder werd gedacht, is de baarmoeder waarschijnlijk geen steriele omgeving. Doordat het embryo vruchtwater drinkt, kunnen bacteriële componenten in diens darm terecht komen. Daar komen ze in aanraking met afweercellen. Op die manier bereidt het immuunsysteem van een kind zich alvast voor op de buitenwereld vol ziekmakers.
Dat blijkt uit onderzoek van het LUMC. De onderzoekers vonden, samen met Delftse, Engelse en Russische collega’s, relatief volwassen afweercellen in de darm van foetussen. Dat wijst op blootstelling aan bacteriën in de baarmoeder. Ze publiceren hun bevindingen in Nature Immunology.
T-cellen
Promovendi Na Li en Vincent van Unen isoleerden zogeheten T-cellen uit de darmen van foetussen en bestudeerden deze op verschillende manieren. Ze analyseerden hun uiterlijk, hun gedrag en mate van volwassenheid. “Het mooie is dat van welke hoek we ook keken, alle resultaten dezelfde kant op wezen: de T-cellen zijn al redelijk volwassen. Ze zagen eruit als volwassen cellen en gedroegen zich ook zo”, legt Van Unen uit. T-cellen beginnen hun leven als naïeve cel en evolueren geleidelijk tot volwassen en actieve cel, nadat ze in aanraking zijn gekomen met bacteriën of virussen.
Die evolutie zagen de onderzoekers terug in de foetale darm. Met een techniek die ze ontwikkelden samen met de TU Delft, konden ze individuele cellen bekijken. Van Unen: “Met de tool kunnen we de ontwikkeling door de tijd simuleren. We zagen naïeve cellen, volwassen cellen en alle stadia daar tussenin. Dat sterkt ons in het idee dat de evolutie van T-cellen daadwerkelijk in de darm plaatsvindt.”
Voorbereiding op buitenwereld
De onderzoekers vermoeden dat de volwassen T-cellen die zij hebben gevonden, hebben gereageerd op bacteriële componenten in het vruchtwater. Deze zijn waarschijnlijk afkomstig van het microbioom van de moeder. Het embryo drinkt het vruchtwater, waardoor de bacteriële componenten in diens darm terecht komen en daar afweercellen tegenkomen. “Dit is een veilige manier om het immuunsysteem van het kind alvast voor te bereiden op de buitenwereld, waar het natuurlijk wemelt van de ziekmakers”, aldus onderzoeksleider en hoogleraar Frits Koning.
Auto-immuunziekten
Overigens kan de vroege opvoeding van het immuunsysteem mogelijk ook nadelig zijn. Koning: “Het is weliswaar speculatie, maar we weten dat de kans om immuun-gemedieerde ziekten en allergieën te ontwikkelen voor een groot deel afhankelijk is van omgevingsfactoren. Als het afweersysteem van het kind inderdaad wordt beïnvloed door het microbioom van de moeder, kan dit mogelijk mede verklaren waarom sommige kinderen wel een allergie of auto-immuunziekte krijgen en anderen niet.”
Memory CD4+ T cells are generated in the human fetal intestine
