Hersenen van embryo’s hebben nog geen mechanismen om schadelijke stoffen te weren. Dit is risicovol voor ongeboren kinderen die via de moeder zijn blootgesteld aan luchtvervuiling door fijnstof. Zij hebben later een verhoogde kans op psychische stoornissen als ADHD of verslavingsgevoeligheid.

Dat fijnstof schadelijk kan zijn voor longen en hart was bekend. Nu blijkt uit onderzoek van onder andere het Erasmus MC, waarover de Volkskrant bericht, dat de invloed van luchtverontreiniging begint in de baarmoeder en gevolgen kan hebben voor de ontwikkeling van de hersenen op latere leeftijd. Dat concluderen wetenschappers die betrokken zijn bij het Generation R-project, een grootschalig onderzoek naar de groei, ontwikkeling en gezondheid van opgroeiende kinderen in Rotterdam.

Impulscontrole

Het onderzoek, waarvan de bevindingen zijn gepubliceerd in Biological Psychiatry, is gedaan hebben bij zwangere vrouwen thuis het niveau van luchtvervuiling gemeten en later bij 783 kinderen tussen de 6 en 10 jaar een hersenscan (MRI) afgenomen. Dit bracht verschillen in dikte van de hersenschors aan het licht, die de onderzoekers in verband brengen met het gemeten fijnstofniveau.

De onderzoekers vonden tevens dat blootstelling aan fijnstof tijdens de zwangerschap gerelateerd is aan impulscontrole bij kinderen. Dit betekent dat de hersenverschillen bijdragen aan problemen met het vermogen om verleidingen te weerstaan en impulsief gedrag te reguleren. Dit kan leiden tot psychische problemen als verslavingsgedrag en ADHD. Het kan ook invloed hebben op het vermogen om zich te concentreren, de aandacht vast te houden, en daarmee mogelijk op de leerprestaties.

Advertentie

Limiet mogelijk te laag

De onderzoekers wijzen erop dat de hoeveelheid fijnstof in de lucht, grotendeels afkomstig van verkeer en industrie, op alle woonadressen onder de norm bleef van de EU – 25 microgram per kubieke meter. De studie toont aan dat stofdeeltjes in de lucht onder de Europese norm een meetbaar effect hebben op de hersenontwikkeling van de foetus, zegt Martin van den Berg, hoogleraar toxicologie aan de Universiteit Utrecht. “Dit is zorgwekkend, omdat op veel plaatsen in Nederland deze mate van luchtvervuiling wordt gevonden.”

Volgens Van den Berg komen de resultaten overeen met toxicologisch onderzoek waaruit blijkt dat prenatale blootstelling aan contaminanten (ziekte veroorzakende stoffen), bestrijdingsmiddelen en hormoonverstorende stoffen kan leiden tot ontwikkelingsstoornissen later in het leven. “De vroege levensfase, zoals tijdens de zwangerschap, is een van de meest gevoelige levensfasen voor de schadelijke werking van stoffen.”

Lees het hele Volkskrant-artikel op topics.nl >

Vakblad Vroeg is er voor professionals die werken in de geboortezorg en met kinderen tot zeven jaar en hun ouders. Een abonnement kost slechts €28,- per jaar.

Ontdek ons VROEG-magazine

Vakblad Vroeg is er voor professionals die werken in de geboortezorg en met kinderen tot zeven jaar en hun ouders. Sleutelwoorden zijn preventie, vroegtijdige onderkenning en vroeghulp. Ons kwartaalmagazine biedt achtergrond en verdieping. Een abonnement kost slechts € 28,- per jaar.

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen op het gebied van de geboortezorg en de zorg rond het jonge kind en zijn ouders? Schrijf je dan in voor onze wekelijkse nieuwsbrief. Deze verschijnt iedere dinsdagochtend.

"*" geeft vereiste velden aan