Mori van den Bergh is kinder- en jeugdpsychiater bij KOOS Utrecht en IMH-specialist in opleiding bij RINO Amsterdam. Tijdens de opleiding zal ze maandelijks haar verwondering, observaties en overdenkingen delen met de lezers van VROEG. Dit doet zij onder het motto ‘Van start naar finish’.

Moederschap of ouderschap?

Toen haar kinderen 2 en 4 jaar oud waren, besloot ze een jaar niet te werken en zich met volle overgave op het moederschap te storten. Margot C. Pol, journalist en schrijver van het boek Is het al zeven uur? (2021), vertelt in Volkskrant magazine over dit avontuur.  Ze hoopte niet alleen dat het voor haar kinderen beter zou zijn. Ook hoopte ze dat zij met deze stap het ouderschap leuker zou gaan vinden in plaats van vaak een beetje saai, vermoeiend en onbevredigend. Aan het einde van het experiment concludeert Pol dat ze haar kinderen soms beter begrijpt, maar ook snakt naar de schrijfdag die ze zichzelf elke vrijdag op zolder gunt. En zich daar vervolgens weer schuldig over voelt, want waarom vervult het moederschap haar niet volledig?

Ik moet aan deze eerlijk gedocumenteerde worsteling denken als ik lees over The Motherhood constellation van Daniel Stern (1995). In die constellatie bevindt een moeder zich in de eerste maanden tot jaren na de geboorte van haar kind. Stern beschrijft deze periode als een unieke psychische toestand. Een nieuwe psychische organisatie met specifeke thema’s, angsten, fantasieën en wensen. De nieuwe moeder houdt zich op drie manieren bezig met het moederschap: met haar kind, zichzelf in haar rol als moeder en met haar eigen moeder.

Stern signaleert daarbij een viertal thema’s: leven, liefde, sociale steun en identiteit.
Het levensthema gaat over het letterlijke leven van het kind, de ontwikkeling en alles wat de ouder doet of kan doen om het kind daarin te ondersteunen. De liefde voor een baby is niet altijd vanzelfsprekend: ‘kan ik van mijn baby houden en mijn baby van mij?’. Het gezegde ‘it takes a village to raise a child’ vat het derde thema kernachtig samen. Sociale steun vragen of organiseren en de relaties in je netwerk heruitvinden, is in deze hectische tijd niet makkelijk. Gedurende deze periode kan de identiteit als ouder alles in beslag nemen. En toch heeft iedere ouder ook andere rollen en identiteiten die een plek in een nieuw evenwicht moeten krijgen.

Advertentie

Het is een mooie en herkenbare lijst van thema’s. Daarbij valt me alleen bij eerste lezing op hoe veel dit over de moeder gaat en hoe weinig over de vader. Stern heeft de ervaringen van zijn vrouw zorgvuldig gedocumenteerd, maar beschreef hij een constellatie die alleen voor vrouwen bestaat?

Is het toevallig dat mevrouw Pol dit boek schrijft en niet een jonge vader?  Identiteit, leven, liefde en haat, het lijken mij geen unieke moederthema’s. Geen roze wolk, maar harde botsingen en lessen die ook mannen kunnen tegenkomen. In mijn IMH-klas zitten alleen maar vrouwen, de klassieke IMH-literatuur is vooral gericht op de moeder en de baby. In voorlichting en hulpverlening rond de zwangerschap en opvoeding is dat niet veel anders. Tijd voor taal voor de parenthood constellation. Tijd voor gelijke aandacht voor zowel het mannelijk als het vrouwelijk perspectief. Niet alleen in de IMH, maar in het hele leven van het jonge kind.

Mori van den Bergh 

Zie ook de eerdere column:

Vakblad Vroeg is er voor professionals die werken in de geboortezorg en met kinderen tot zeven jaar en hun ouders. Een abonnement kost slechts €28,- per jaar.

Ontdek ons VROEG-magazine

Vakblad Vroeg is er voor professionals die werken in de geboortezorg en met kinderen tot zeven jaar en hun ouders. Sleutelwoorden zijn preventie, vroegtijdige onderkenning en vroeghulp. Ons kwartaalmagazine biedt achtergrond en verdieping. Een abonnement kost slechts € 28,- per jaar.

AdvertentieAbonneren op lentenummer
Meld je aan voor de nieuwsbrief

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen op het gebied van de geboortezorg en de zorg rond het jonge kind en zijn ouders? Schrijf je dan in voor onze wekelijkse nieuwsbrief. Deze verschijnt iedere dinsdagochtend.

"*" geeft vereiste velden aan