Lastig gedrag van jonge kinderen vormt een terugkerend punt van aandacht in de peuter- en kinderopvang. “Van belang is dit gedrag beter te begrijpen”, aldus coach Merel van der Woude van Stichting Kinderopvang Purmerend. “Dat is de beste ingang om deze kinderen de juiste ondersteuning te geven.”
Waar uit lastig gedrag bij peuters en kleuters zich in?
“Bij peuters met lastig gedrag zie je vaak dat ze de groep verstoren. Maar andere kinderen pijn doen komt ook voor. Dit laatste zie je ook bij kleuters, denk aan slaan en schoppen. Of gooien met speelgoed. Ook kan lastig gedrag bij kleuters zich uiten in weigeren naar school te gaan. Overigens is lastig gedrag subjectief, want wat voor de een als lastig wordt ervaren is voor de ander normaal gedrag. Maar als het kind er zelf last van heeft, dan is het in ieder geval raadzaam om passende ondersteuning te bieden. Ook dient te worden ingegrepen als de pedagogisch medewerkers of de andere kinderen op de groep hinder van het gedrag ondervinden.”
Wat betekent dit voor het kind zelf en voor de groep?
“Het kind kan een negatief zelfbeeld ontwikkelen, omdat het bijvoorbeeld ervaart dat de juf vaak boos wordt. Of dat andere kinderen hem of haar gaan mijden.”
Wat gaat in de kinderopvang regelmatig mis in het omgaan met deze kinderen?
“De groepsgrootte kan een probleem zijn, maar ook de combinatie tussen kinderen, de dagindeling, de duur van de dag en het invoelingsvermogen van de pedagogisch medewerkers. De inrichting van het lokaal kan eveneens het gedrag in negatieve zin beïnvloeden. Het goede nieuws is dat dit concrete factoren zijn die stuk voor stuk aangrijpingspunten bieden tot een betere begeleiding van een peuter of kleuter. Aanvullend kun je ook denken aan training en coaching van de pedagogisch medewerkers, bijvoorbeeld met behulp van video-interactiebegeleiding of, bij de buitenschoolse opvang, het aanbieden van de ‘Knap Lastig’-training. Waar het om gaat, is het gedrag van deze kinderen beter te begrijpen. Dat biedt de basis om hen de juiste ondersteuning te geven.”
Tijdens het Congres Passende Kinderopvang verzorg je samen met je collega Truus van der Hoogen een workshop over dit onderwerp. Wat kunnen de bezoekers dan verwachten?
“Wij gaan allereerst dieper in op de verschillende aspecten van lastig gedrag, met specifieke aandacht voor de emotionele ontwikkeling, de omgang in de groep en conflicthantering. Vervolgens bieden we handreikingen voor de pedagogisch medewerkers om hier zo goed mogelijk op te anticiperen. Daarbij putten wij ook uit onze ervaringen als coach.”
