In 2015 en 2016 werden in Latijns-Amerika werden honderden baby’s geboren met een te klein hoofdje. De moeders waren tijdens hun zwangerschap geprikt door de met het zikavirus besmette tijgermug. Wetenschappers hebben nu een ‘zeer werkzaam’ vaccin ontwikkeld dat wellicht levenslang bescherming biedt tegen het zikavirus.
In de meeste gevallen veroorzaakt het virus geen of slechts milde symptomen. “Als echter een zwangere vrouw de infectie oploopt, wordt de ontwikkeling van de hersenen van de vrucht aangetast”, zegt professor Johan Neyts. “Dat kan leiden tot microcefalie – te kleine hersenen –, verstandelijke beperkingen en zelfs de dood.”
Gelekoortsvaccin
Momenteel is de uitbraak van het virus in Latijns-Amerika uitgedoofd. Het virus blijft echter aanwezig, ook in andere gebieden waar de tijgermug voorkomt, en kan op elk moment opnieuw uitbreken. Wetenschappers overal ter wereld zijn daarom op zoek naar een doeltreffend vaccin.
Het ziet er nu naar uit dat het team van professor Neyts zo’n vaccin gevonden heeft. “We maken daarbij gebruik van het gelekoortsvaccin. Gele koorts is nauw verwant aan het zikavirus, en wordt door dezelfde mug overgedragen. Het vaccin is zeer veilig en biedt levenslang bescherming. Wat wij hebben gedaan is een stukje van de genetische informatie van het gelekoortsvirus vervangen door de overeenkomstige code van het zikavirus. Daarvoor gebruikten we een nieuwe technologie, die in ons labo ontwikkeld werd, en die het mogelijk maakt om het vaccin te produceren in fermentoren, in plaats van in bebroede kippeneieren. Een ander belangrijk voordeel is dat het vaccin zelfs bij hoge temperatuur stabiel blijft. Dat maakt een wereld van verschil voor een vaccin dat ook bestemd is voor de verste uithoeken in tropische en subtropische gebieden.”
Volledige bescherming
Samen met de Universiteit van Luik werd vervolgens nagegaan of het vaccin werkzaam is bij zwangere muizen. Vrouwelijke muizen kregen het vaccin toegediend, en wanneer ze enkele dagen drachtig waren, werd het zikavirus rechtstreeks in de placenta ingebracht. De pups van gevaccineerde moeders groeiden normaal uit en het virus kon ook niet worden teruggevonden in hun hersenen of andere organen. Die volledige bescherming is opmerkelijk, zegt Dallmeier. “Bedoeling is nu om het vaccin verder te ontwikkelen. Bij toekomstige uitbraken van het zikavirus zou het dan kunnen worden ingezet om de bevolking snel te vaccineren. Zo kan veel leed worden voorkomen.”
Bron: kuleuven.be
