Het is belangrijk dat kinderen in de kinderopvang een veilige basis hebben van waaruit zij hun omgeving onbekommerd kunnen verkennen. Elk kind heeft namelijk de aangeboren neiging om in tijden van angst of stress een vertrouwd persoon op te zoeken.
Tekst: Mascha Boelaars, BKK
Illustratie: Jane Klein, OptimaForma, Nijmegen
Uit een internationale overzichtsstudie (internationaal) blijkt dat 42 procent van de kinderen veilig gehecht is aan een opvoeder in de kinderopvang. Dit is een redelijk hoog percentage, aangezien wereldwijd rond 65 procent van de kinderen veilig gehecht is aan de moeder.
Meer dan één persoon
Onderzoek heeft aangetoond dat kinderen veilig gehecht kunnen raken aan meer dan één persoon en verder ook aan niet-biologische verwanten, zoals een professionele opvoeder. Er zijn bovendien aanwijzingen dat kinderen profijt kunnen hebben van een netwerk aan veilige gehechtheidsrelaties, bijvoorbeeld met zowel de ouders als de opvoeder in de kinderopvang.
Sensitief
Opvallend is dat kinderen onveilig gehecht kunnen zijn aan hun eigen moeder, terwijl ze een veilige gehechtheid ontwikkelen met hun opvoeder in bijvoorbeeld de kinderopvang. Sensitiviteit van opvoeders is een belangrijke voorspeller van een veilige gehechtheidsrelatie. Eén van de voorwaarden van sensitieve opvoeding is dat baby’s regelmatig één-op-één contact nodig hebben met opvoeders. Stabiliteit van sensitieve opvoeders (niet te veel verschillende opvoeders) is tevens van belang.
Evenwichtige ontwikkeling
Een veilige basis door vroege één-op-één relaties met vertrouwde volwassenen is belangrijk voor de emotionele, sociale en cognitieve ontwikkeling van kinderen. Hoewel opvoeden meer omvat dan alleen het bieden van emotionele veiligheid, is het wel de basis voor een evenwichtige ontwikkeling.
Samenvatting hoofdstuk ‘gehechtheid’
Dit bericht is een samenvatting van het hoofdstuk ‘Gehechtheid’ in het ‘Pedagogisch curriculum voor het jonge kind in de kinderopvang’. De auteurs, dr. Harriet Vermeer en dr. Marleen Groeneveld, zijn werkzaam als resp. universitair hoofddocent en universitair docent bij de afdeling Algemene en Gezinspedagogiek aan de Universiteit Leiden. Gehechtheid hoort bij de doelstelling ‘Het bieden van emotionele veiligheid in een veilige en gezonde omgeving’.
Meer over het ‘Pedagogisch curriculum’
In mei 2017 verscheen de uitgave ‘Pedagogisch curriculum voor het jonge kind in de kinderopvang’. Diverse onderzoekers en wetenschappers op het gebied van opvoeden hebben samen dit curriculum geschreven. Hierin staan thema’s die belangrijk zijn voor een goede kwaliteit, bijvoorbeeld welbevinden & betrokkenheid, gehechtheid, taalontwikkeling en gezonde leefstijl. Bij ieder thema staat wat jonge kinderen nodig hebben, wat jonge kind voorzieningen moeten bieden en wat dat betekent voor het kind, nu en in de toekomst. Elk thema past bij één van de vier pedagogische doelen van prof. Dr. Marianne Riksen-Walraven, zoals in de wet Innovatie en Kwaliteit Kinderopvang (IKK) zijn opgenomen.
In 2019 is het bureau opgeheven en heeft het Expertisecentrum Kinderopvang de activiteiten overgenomen. Voor het Pedagogische Kwaliteitskader kun je op deze pagina terecht.
