Veel gezinnen zijn ten einde raad vanwege het slechte slapen van hun baby, peuter of kleuter. Te meer daar die problemen zich lang kunnen voortslepen en op den duur ouders en kind chronisch vermoeien. “Hen helpen uit dit dal te komen, begint bij goede diagnostiek”, benadrukt dr. Janne Visser. “Pas dán zijn passende interventies mogelijk.”

Janne Visser: “Ga uit van heel uiteenlopende slaapproblemen en stoornissen en stap af van het idee dat hetzelfde bij iedereen werkt”

Er bestaan algemene richtlijnen voor slaapproblemen bij baby’s en jonge kinderen. Wanneer het echter om hardnekkiger slaapproblemen of stoornissen gaat, zullen die algemene richtlijnen vaak onvoldoende antwoord kunnen geven. “Dan is goede diagnostiek vereist en daarbij is de DC0-5, het classificatiesysteem voor baby’s en jonge kinderen in de leeftijd van nul tot en met 5 jaar heel behulpzaam” vertelt kinderpsychiater Janne Visser. De DC0-5 dwingt namelijk om problemen in een breed perspectief te bekijken. Bijkomend probleem is wel dat slaaproblemen en stoornissen als autisme, ADHD, depressie, angst en posttraumatische stressstoornissen bij elkaar horen. Dat maakt het diagnosticeren er niet gemakkelijker op.”

Uitgangspunten

Bij het stellen van een diagnose komt dus veel kijken. “Hiervoor moet men goed kijken naar symptomen, gedragingen en verschijnselen. Dat klinkt eenvoudiger dan het lijkt. Allereerst moet er gekeken worden vanuit het perspectief van de vroege ontwikkeling. Wat normaal is voor bijvoorbeeld een kind van zes maanden, kan heel anders liggen bij een kind van drie jaar.”

Het tweede uitgangspunt is oog hebben voor de context. “Dit geldt met name de relatie met de ouders, rekening houdend met de sociaaleconomische omstandigheden.” Tot slot spelen culturele aspecten een rol. “Slaapgewoontes verschillen namelijk enorm tussen culturen.

Differentieer

Visser adviseert bij klachten over slecht slapen van een kind altijd eerst naar lichamelijke en contextuele factoren te kijken. “Pas als je die goed in beeld hebt, wordt het duidelijk of de slaapproblemen een diagnostische classificatie behoeven en welke.” Differentiëren is volgens haar het sleutelwoord. “Differentieer in de eerste plaats wat normaal en wat afwijkend is, rekening houdend met de leeftijd en het ontwikkelingsniveau. Kijk ook altijd breder dan de feitelijke slaapproblemen. Vraag dus niet alleen maar hoe de slaap er precies uitziet, maar onderzoek de hele context binnen de omgeving van het kind.”

‘Kijk eerst goed naar de problemen en ga bij interventies
vooral niet uit van een soort one-size-fits-all oplossing’

Gelukkig zijn er veel programma’s voor slaapstoornissen en veelal zijn dit stuk voor stuk zinvolle interventies. Maar de ene interventie past goed bij de ene ouder en helemaal niet bij de andere. Bijvoorbeeld het kind geleidelijk iets langer laten huilen kan prima werken, maar niet voor ouders die het onverdraaglijk vinden om hun kind te laten huilen. . Voor hen moet kunnen andere methoden beter werken. Dus differentieer en ga vooral niet uit van een soort one-size-fits-all receptenboek”.

Vakblad Vroeg is er voor professionals die werken in de geboortezorg en met kinderen tot zeven jaar en hun ouders. Een abonnement kost slechts €28,- per jaar.

Ontdek ons VROEG-magazine

Vakblad Vroeg is er voor professionals die werken in de geboortezorg en met kinderen tot zeven jaar en hun ouders. Sleutelwoorden zijn preventie, vroegtijdige onderkenning en vroeghulp. Ons kwartaalmagazine biedt achtergrond en verdieping. Een abonnement kost slechts € 28,- per jaar.

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Meld je aan voor de nieuwsbrief

Op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen op het gebied van de geboortezorg en de zorg rond het jonge kind en zijn ouders? Schrijf je dan in voor onze wekelijkse nieuwsbrief. Deze verschijnt iedere dinsdagochtend.

"*" geeft vereiste velden aan